Levla'nın Not Defteri

Podcast #2 : Öykü ve Roman Üzerine

2023-01-23T14:06:00.004+03:00

Merhaba, podcastimizin ikinci bölümü yayında. Bu kez Emre ile öykü ve roman üzerine konuştuk.

Bi'şeyler: 5 Sanatçı 5 Sergi "Müdahil"

2023-01-12T17:29:00.001+03:00

7 Ocak 2023, yılın ilk sergisi ile karşınızdayım. 5 ayrı tarzda 5 farklı sanatçıdan oluşan Müdahil sergisinden bildiriyorum. Farklı ve çok güzel. Öncelikle beni bu sergiye çeken kısımdan bahsetmek istiyorum. Hikmeti Tabiyeci olarak tanıdığımız Ankara sokaklarında mizahla sanatı birleştiren bir afişlerin sahibinin küratörlüğünü yaptığı bu sergiye Hikmetin Ağaçları kısmıyla da dahil olmuş. Ben de böyle tanıdım sergiyi ancak gittiğimde gördüğüm eserler ve sanatçılarla sanata umudumu tazelediler. Hadi sergiyi benim gözümden izleyelim.

İlk olarak bizi yağlı boya ve akrilik çalışmalarıyla Nadir Baylan karşılıyor. Göç Yolları adını verdiği bu sergide bizi mavinin güzel tonları eşlik ediyor. Göç Yolları, kimlik sorgulamalarının varoluşcu toplumsal yönüne dikkat çekiyor. Yakın zamanda yaşadığımız pandemi ile birlikte insanların kendi içine yolculuğunu düşündüğümüzde kaçma isteği duyan bizlerin çocuksu yönlerinin dışa vurumu gibi.

Çocuksu yönlerimizin o kaçma duygumuza yansıyış biçimi bu kadar güzel anlatılamazdı, renkler öyle güzeldi ki. Tabi ki favorim tablom var. Sizlerle de paylaşacağım. Renklerin ve o verdiği hoş özgürlük hissinin yağlı boya ve akriliklerle anlatılması, son dönemde yaşadıklarımızı baz aldığımızda sanırım en iyi böyle anlatılırdı. İçimizdeki çocuk göğe bir merdiven dayayayıp kaçmak istiyordu. İşte o en beğendiğim çalışma:

Daha sonra bizi Hikmetin Ağaçları karşılıyor. Konseptiyle olsun, öyküleriyle olsun, beni fazlaca etkiledi. İçeriğinden çok paylaşım yapmak istemiyorum ancak yolunuz düşerse 4 şubata kadar mutlaka o havayı solumalısınız. O banklarda oturup her tablonun hikayesine katılmalısınız.

Ağaçların gözünden insanlara baktınız mı hiç? Bizim hakkımızda ne düşünüyorlar? İşte bu sergide biz ağaçlardan bizleri okuyoruz, görüyoruz, izliyoruz.

Bir diğer güzel nokta da sanatta ölümsüzleştirilenler. Gülistan Doku adına da bir köşe ayrılmıştı. Sanırım beni en çok etkileyenlerden biri de oydu.

İnsanlar neydi? Bizler neyiz? "İnsan gülen bir hayvandır"

"İşçiler ağaç mıdır?"

"Ağaçlar işçi midir?"

Ardından tabi ki metalin insan suretlerine bürünüşünü izlediğimiz Şükrü Aslan'ın Sen, Ben, O adlı sergisi karşılıyor bizleri. "Günümüz insanın en önemli varoluşsal problemi özdür." diyerek başlıyor Şükrü Aslan. Ardından "Bireyin kendini gerçekleştirme, özünü bulma sürecinde seçim ve kararlarının en önemli belirleyicisi, yaşadığı toplumun ve zamanın; ekonomik, siyasi ve kültürel yapısıdır." diyor ve başlıyor bizi bizlere anlatmaya.

Teknolojinin sanatta yansımasını göreceğimiz o kısma geldiğimizde bizi Murat Fırat karşılıyor. Kafamdaki Biz ile dijital sanatın geldiği noktayı gözler önüne seriyor.

Ve son olarak Ahu Akkan'dan Otoportre ile sanatçı kimdir üzerine bir bakış yakalıyoruz. Benim işçilik olarak en fazla ilgimi çeken kısım buydu. Kendisini ve eserlerini ilk kez görmüş olsam da gerçekten beğendiğimi söylemek isterim.

Ankara'da sanatı ve kültürü takip ettiğimiz bir günden arta kalanları sizlerle paylaşmak istedim. Umut aşılayan bir gün oldu bizler için. Yolunuz düşerse sergilere gitmeyi unutmayın.

Bi'şeyler #4 : Ölmeye Yatmak

2023-01-04T13:44:00.002+03:00

Umut kırıntıları topluyorum. Ölmeye beş kala, yaşamaya çabalıyorum. Uzun süredir birtakım hastalıklarla boğuşuyorum. Hayat çok acımasız lafını o kadar çok kullanır oldum ki kendime şaşırıyorum. Umudun tükendiği yerde inat başlar dedikçe daha da zorlanır oldum. Yaşamaya sağlığım el vermiyor dostlar. Bu belki de son yazım, son nidam, bilemiyorum. Yarın garantiymişçesine hafta sonuma planlar yapıyorum. Sergiler, tiyatrolar beni bekliyor. Yaşayıp görürsem şayet onları da dolduracağım buraya. Blogum benim minik dünyam. :)

Hayatın beni sürüklediği anlardan birini daha geride bıraktım. Bu sürüklenişler beni mutlu eden anlar gibi, ben iyiyim, iyi olmaya gayret ediyorum. Ölümü düşünüyorum, ölmeye yatmayı kabullenemeyen yanım sızlıyor. Yaşam bu kadar kavramamıştı beni, şimdi kendime bile yabancı hissediyorum. Keşkelerim var ve biriktiği yerlerden yakalıyorlar beni, yaşayamıyorum.

İnsanlara bakıyorum, yine aynı köşemden izliyorum onları, yaşamaya korkak ruhum sessiz sessiz ağlıyor. Biraz daha, biraz daha diyor Levla. Az kaldı, bitecek bazı umutlar ve acılar. Bu biraz hüzünlü bir yazı olacak dostum. Ölmeye yatan yanlarımı diriltecek kadar acı duyumsuyorum. Bu acı bitecek ama nasıl? Bu ömür son bulacak ama nasıl?

İlgi çekici geliyor kulağa, son bir kez daha yaşama fikri. Geç kalmışlık hissi duymuyorum annem gibi, bir şeyler oldu ama olmadan yetişmişim diyorum usulca. Biraz daha sabret, dinecek tüm acılar. Bitecek kurulan düşler. Yıkılan hayaller tekrar filizlenecek. Umut topluyorum haneme, elde var bir!

Biten düşlere, yıkılan duvarlara, kurulan keşkelere ant olsun ki iyi yaşadım. Mutlu hissediyorum, iyi değilim ama huzura teslim oluyorum. Bi'şeyler eksik, bi'şeyler yoksun, bi'şeyler başka şeyler...

Dans edelim mi yağmurda? Bu çalan şarkı ruhuma dokunuyor. Elimi tutan sen misin? Gidelim mi bulutlara? İnan ki sevdim ben bu hayatı, tüm olumsuzluklarına rağmen. Bitti mi?

Ataletim Tavan, Beni Üzmeyin Lan

2022-12-20T10:48:00.000+03:00

Bilindiği üzere kış depresyonuma girmiş bulunuyorum. İçimde anonim hasret rüzgarları ve konusuz mutsuzluklar baş gösteriyor. Bugün yine bir "Neden uyandım ya ben?" sabahına gözümü açtım. Ardından tüm miskinliğimi yorganıma sarılarak sevdim, kabullenmem kolay olunca hemen gözlerimi açtım. Böyle yatarak daha fazla gün geçiremem diyerek kahve için mutfağa yol aldım. Sigarasız günler geçiriyorum ve inanın bu oldukça kolay geçmiyor, kahve suyum fokurdaya dursun ben bir çift laf edeyim diyerek aynaya koştum. Baktım, uzunca süzdüm. Burnumun altındaki benin üzerinde gezen parmaklarıma baktım. Yanaklarımda beliren gülme çizgilerine dokundum. Yorgun ve kırmızı gözlerimin ardına bakarcasına inceledim kirpiklerimi. Hayat çok garip!

Belki uzun bir uykuya ihtiyacım var. Belki de bu uykular beni yoruyor bu kadar. Bilmediğim hüzünler sarıyor etrafımı, sebepsiz gülücükler saçamıyorum artık. Bir şeyler oluyor, bir şeyler devam ediyor, bir şeyler bitiyor ancak ben izleyici koltuğumdan kalkıp da bunlara katılamıyorum. Bazen uyanmak istemiyorum, bazen de daha fazla uykuya katlanamıyorum. Bu böyle miskin bir yazı olmamalı dedikçe daha da miskinliğe elverir hale geliyor cümlelerim.

Birkaç kez kuş sesi duydum odamdan, oysa çevremde kuş sesi gelebilecek bir yer yok. Fazlaca kenarda kıyıda kalan bir odam var. İnsanın kulağına kuş cıvıltıları gelirken uykuya kapılması bir hayli zor oluyor, belki de bu yüzden kalkayım diye duymuş gibi oldum. Bir kuş sesine bağlı kalan miskinliğim daha da zorlayıcı hale gelirken toparlanıp çıkıyorum evden. Sokaktayım, hava serin bir kış sabahı, ayazı mı deniyordu yoksa. Kulaklığıma gidiyor ellerim, bir piyano solosunda takılı kalmışım. Tekrar aynı yerden devam etsin istediğimden hiç değiştirmeden başlatıyorum. Kışa ne de çok yakışıyor bu tonlar, bu notalar. Dans edesim geliyor, hüzünle açayım kollarımı, miskinliğimle döneyim etrafımda. Başımı serzenişime eş eğsem de uzaklardan bakışlarımı alamıyorum.

Umut etmek çok garip geliyor şimdi, otobüste sallanarak giderken nereden geliyor bu düşünceler böyle hoyratça. Bir sabaha daha uyanacağım ve her şey bugünden farklı olacak diyebilmek için umut ediyorum. Günlerim birbiri ardına dizilen boncuk taneleri gibi, fakat hepsi aynı renk ve şekilde. Aralarına şöyle minik birkaç süs taksam en güzel gerdanlık benimki olacak ama nerdeeee!

Uzun süren yolculuğumu Kızılay'ın kalabalıklığına bırakıyorum. Biraz insanları izlemek için kenara geçiyorum. Saatin kaç olduğundan habersiz, oradan oraya koşuşturan insanların telaşına tezat ben olduğum yerde duruyorum. Ben neden bu kadar durgunum? Neden bu kadar acelesizim? Bazı günler rolüm gereği acelem varmış gibi yapıyorum. Yine de bu kadar sakin görünmekten kaçamıyorum.

Okula süren bir yolculuktayım. İnsanlar sabah mahmurluğunu atmaya çalışırken ben çoktan gözlerimi kapadım, müziğe kendimi bıraktım. Gelecek durakları umursamıyorum veya gelmeyecek duraklarda bekleşen insanların umutlarını. Bazen sadece beklemek için beklerim. Kimsesiz beklentilerde en çok kendimi bulurum, demek ki asıl beklediğim benim. Bilmiyorum, bu ataletime kış mı sebep oluyor yoksa Ankara'nın gri havası mı? Gittikçe alışıyorum bu durgunluğa, bu soğuk duruşa. Sessizce dans ediyorum zihnimde, ufak bir tebessüm düşüyor yüzümden, sınıfa giren ben değilmişim gibi geçip oturuyorum.

Bi'şeyler #3: Adsız Duygular Ediniyorum

2022-12-02T20:39:00.001+03:00

Duygularınızı nasıl anlatırsınız? Ben sanırım en çok bunu yazarak yapıyorum. Çağlar boyu da bunu yapmışlar deyip kendimi haklı çıkarmaya çalışıyorum. Adlandırmaktan korktuğum duygular içindeyim. Yaşamadığınız hislerin ne olduğunu bulmak en zoru kanımca, o yüzden olsa gerek adlandırmaktan geri duruyorum. Bir şeye ad vermek, onu sahiplenmek, kabullenmektir demişti Sema Kaygusuz. Ad vermediğim sürece yabancılar bana, bilinmiyorlar, bilmek istediğimden de emin değilim.

Mutluluk anlarda saklıdır, demişler ya kim dedi hatırlamıyorum falan ama kesinlikle haklı. Daha az mutsuz olmaya çalışmak da mottom olmasına rağmen bu bilinmeyen duygularla mutlu mu olmalıyım, mutsuz mu olmalıyım daha kesin bir karar verebilmiş değilim.

Yerimde olsa ne yapacağını düşündüğüm yazarlar var, Kafka mesela. Bilmediği bir duyguya karşı tepkisi ne olurdu? Bilmek için çırpınır mıydı yoksa varlığını kabul edip adlandırmadan yaşamanın tadını mı çıkarırdı.

Adsız duygular dedim ama hani tahminlerim yok değil, az çok bir şeyler tahmin ediyorum işte bu olabilir, şu olabilir, Aa belki de budur falan. Bilmek istediğimden emin olsam adını koyup kabulleneceğim, lakin metinsiz-adsız hisler diye kalmasını istiyorum. Bilinmemezlik belki de tadını çıkarmamda daha iyi bir aracıdır.

Şiir yazmaya dönüyorum, sevgili okuyucu. Eskisi gibi şiirlere dalacağım, kitaplarıma sığınacağım. Adını bilmediğim duygularla yaşamanın tadını çıkaracağım. Belki cesaret ederim de adlarını koyup sahiplenmek isterim bu duyguları, ama şimdilik yaşayalım sadece.

Kimi insanlar, kimi izler bırakır hayatımızda. Kimileri de bir yolcu misali anlık da olsa dokunur yaşamlarımıza. Hisler her zaman dışa vurulduğu gibi değildir mesela, en saklı hislerimizi gözlerimiz ele verir. Bakma gözlerimin içine, ben utanırım. Gülmek bazen gizleme sanatlarımızdan biridir, ama belki de en saf duygunun dışa vurumudur. Bu kadar belkiler, amalar arasında bazı hisler var işte, adını koyamadığım ama bir parçam gibi hissettiğim. Onlarsız nasıl yaşadım ben şimdiye kadar diyebileceğim hisler bunlar. Tadını çıkarmalı bazı anların, duyguların. Mutluluğu yakalamışken uzatmalı o anı, mutsuzluklara daha az zaman bırakmalı.

Hangi Parçama Hangi Eşsin?

2022-12-02T20:25:00.001+03:00

Karanlıktım, koyuluğunda kaybolduğum

sığ bir deniz uzanıyordu içimde

Solan çiçeklerimin üzerinde bir kül

Savrukluğu tüm cihana dair

Bir gece bir kıvılcım düştü göğüme

O parıltıya koştum önce

Parıltı büyüdü, aydınlattı tüm göğü

Bir çiçek tomurcuklandı dalımda, sen gelince

Sonra bir ormana umut oldun gönlümde

Duvarlarımda sarmaşıklar, çiçekler rengarenk

Bir ses titretiyor dalları inceden,

aşkın en berrak tonu bu göldeki

kimse bakmadı sen gibi bana

kimse uzanmadı ellerime, yaralarıma

parmak uçların kırmaktan korkarcasına tenimde beliren minik kıvılcımlar gibi

bir koku duydum, boynunun en saklı köşesinde

göğsünün inip kalkışlarına ilmekledim nefesimi

bir güvercinin göğsünde geldim kondum sana

kollarının arasına yerim dedim, sığındım

güldüğünde oluşan çukurlara bıraktım gülüşlerimi

sevdim, belki de tek yapabildiğim buydu

bazen kayıp parçalarını ararmış insanlar

ben aramazdım, bu kadar parçama hangi eş

Nereden, nasıl olsun da gelip yerleşsin tam ortasına

Olabilirmiş, rüya değilmiş bu masallarda anlatılan

İnsan şaşar kalırmış öylece

Solan çiçekleri döker, yeni tomurcuklar ekermiş

Kopan dallar yeni sürgünler verirmiş

En sığ denizler dağılır, kurulurmuş yemyeşil ormanlar

İçi titrermiş bir çift dudaktan çıkan bir sedaya

Yürekten yüreğe usul usul çizilirmiş o yol

Bir çift el en güçlü yapabilirmiş seni

O içine düşüp durduğun kuyuyu kapatıp en mavi resmi çizermişsin oraya

En çok da severmiş bir insan, böylesine, delicesine

İlmeklediğim nefesimi tuttuğum yerden dokudum hayallerimi

Kokun, nefes, eller ve bir parça yürek sızım

Hepsi de eksik parçaları ruhumun

Tam orta yerinde, yerlerinde.

Bi'şeyler #2: Evrensel Tabu

2022-11-19T21:02:00.000+03:00

Merhabalar, geçtiğimiz hafta sonunda gittiğimiz bir sergiden sonra nedense bu konuda konuşmak istediğimi fark ettim. Tabu adında Çankaya Belediyesi bünyesinde Serdar Yörük'ün küratörlüğünde bir sergide düştüm bu fikirler havuzuna. Tabu, insan davranışlarının belli alanları ya da belli normlarla ilişkili olarak kutsal veya dokunulmaz olarak tanımlanmış oldukça güçlü sosyal yasaklara denir. Ben demedim, Vikinin yalancısıyım. :) Bazı tabular geçici, belli dönemler içinken bazıları süreklidir. Bazı kozmik ya da kutsal sayılan bölgeler, kimsenin yaklaşmaya cesaret edemediği yerler, bazı mezarlar gibidir. Toplumsal olarak tabuları olan bir milletiz, tabuların bu kadar geçmişimizden beri var olagelmesi benim hep ilgimi çekmiştir.

Vikide de gördüğüm bir paragrafı aktarmak ve bunun üzerine düşünmenizi istiyorum.

Evrensel bir tabu yoktur ancak tabu mekanizması her zaman aynıdır. Bazı nesneler, kişiler ya da bölgeler tamamen farklı bir ontolojik sisteme dahil olurlar ve bunlara dokunmak ontolojik düzlemde ölümcül sonuçlar doğuracak bir kırılmaya neden olur.

Okuduktan sonra "Nasıl ya? Evrensel bir tabu yok mu cidden?" dediğimi duydunuz herhalde. Sergide de bu dikkatimi çekmişti. Evet toplum gereği birçok tabumuz var, birçok toplumda birçok ortak tabular var, kişisel olarak da insanların tabuları olabilir. Peki evrensel bir tabudan neden söz edemiyoruz?

Bazı tabu örnekleri kaygı ve uzaklaşma yaratan, tuhaf, uğursuz, gizemli olanların normal olanlardan ayrılarak tabu haline getirildiğini gösteriyor. Küçüklüğümden hatırladığım bir anı canlanıyor zihnimde, inanması güç ama çevresinden dolaşmak şöyle dursun gözlerimizi dikip bakmanın bile uğursuzluk getireceği atfedilen bir mezar vardı. Çok garipserdim, bakmak istediğimde gözlerimi kapatan elleriyle annemin bana kızması hala hatırımdadır. Bu mezara, kişiye ya da davranışlara bir aşağılanma değil elbette, tersine bir değer atfediliyor.

Kutsal yasaklar, Türk halk kültüründe "Koruğ" sözcüğü ile karşılanıyormuş. Bu kelime "Kor" sözcüğünden türemiş ve korumak fiilinden gelmektedir. Türk halk inancında, Şamanizmde ve mitolojide sık sık rastlanan bu yasaklara Koru veya Korı da denir. Yapılması, dokunulması, gidilmesi, söylenmesi dinsel veya metafizik içerikli bir sonuca bağlanmış olan yasaklardır.

Size biraz da sergiden bahsetmek isterim. Sergide elbette aklımıza ilk gelen tabu örneklerini haliyle bulabildik. Çıplaklık, esaret, zıtlıklar vb. durumlar için yapılan eserler bir hayli güzeldi. Beklendiği şekilde kuş motifleri ve bağlanmışlık (bağnazlık) durumlarına örnek eserler de fazlacaydı. Bir de böyle beni çok etkileyen şaşırtan eserler vardı ki size onları tabi ki göstereceğim.

"Aile Putsaldır" adlı bu çalışma sergide en çok etkilendiğim eserdi sanırım. Bir aile içinde bile tabulardan söz edebiliyoruz. İnsanın olduğu her yerde tabu var demek geliyor içimden.

Peki ya zıtlıklar? Görünen veya görünmeyenin arkasında gizlenenler? Tabuların kendi aralarındaki ilişkilere dair uzun çalışmalar yapılmıştı, bu konuda ünlü çalışmalar da var. Freud okumadıysanız bile tabuların bilinçaltı ile ilişkisi için yaptığı çalışmaları duymuşsunuzdur. Freud tabuların bilimsel bir analizini yapmış ve bu tür yasaklara karşı güçlü bilinçaltı güdülerle hareket edildiğini ortaya çıkarmıştır.

Tabular bizim gelecek nesillere bıraktığımız birer miras olabilir mi? Geçmişten günümüze birçok tabu yaşadığımız müddetçe bize eşlik ediyor. Mirasımızı düşündüğümüzde tabuların da içinde olması beni biraz ürkütüyor. Her tabu kötü anlamda olmak zorunda değil elbette. Lakin bir fikri dayatmak gibi değil mi, tabuyu aktarmak da?

Anne karnındayken başlıyor bazı tabularımız. Biz daha doğmadan karşılaşılan tabuları düşündünüz mü? Doğumunuzla birlikte karşı karşıya kalınan tabuları? İnsan yaşamının başlangıcını ifade eden ve ilk geçiş dönemi olan doğuma, kutsallık atfeden pek çok inanış ve pratik bulunmaktadır. Bu inanış ve pratikleri şekillendiren en önemli unsurlar toplumun kültürel, sosyal, tarihî, dinî birikimleri ve değer yargılarıdır. Bu değer yargıları doğrultusunda doğumla ilgili bazı inanışlar ve pratikler tabulaşırken bazıları da devam ettirilmesi için desteklenmektedir. Doğum bu şekilde korunup gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarılabilmektedir.

Türk kültüründe ise doğum tabuları yalnızca hamilelikle başlamıyor. Toplum içinde kadın henüz bir çocukken bile çocuğu olmayabileceği hatırlatılarak sıklıkla ayağını sıcak tutması, soğuk yerlere basmaması konusunda uyarılır. Bu durum bile doğuma ne kadar değer verildiği ve bununla ilgili tabuların henüz kişinin çocukluk döneminde ortaya çıktığını gösteriyor.

Tabu deriz de kadınlara değinmeden olur mu? Kaç yaşından başlıyoruz bu tabularla yaşamaya? Markette erkek kasiyerlerle "ıhhı ıhı ıhı ped aldım ama napim lazım" bakışmalarımızı kim yapmadı ki?

Peki ya anılarımız tabu olabilir mi? Yaşadıklarımızın bir süre sonra bizim saklı topraklarımız olduğu durumlar elbette var. Bir daha yaşamamak adına çizilen sınırlar da tabu olabiliyor. Geçmiş geleceğimize tabu olarak devam edebiliyor.

Taassup yani bağnazlık nedir? Bir düşünceye, bir inanışa aşırı ölçüde bağlanıp ondan başkasını düşünememe durumu denebilir, bir nevi fanatiklik de denebilir. Ölümüne savunanlar, kesin inançlılar da bu gruba dahildir. Kesin İnançlılar deyip Eric Hoffer'a da selam çaktığımıza göre artık devam edebiliriz.

"Mecruh" adlı bu çalışma da diğer en sevdiğim eserdi sanırım. Kelime anlamı "yaralanmış" olması ve parçalar içinde ufak notlar halinde aksettirilmesi beni en çok etkileyen kısımdı.

Sergide beğendiğim ve etkilerini size yansıtmaya çalıştığım eserler bunlardı ama sergi sonunda aklımda tek bir soru vardı. "Evrensel bir tabudan neden söz edemiyoruz?" Evrensel tabu yoktur tezine ilk verdiğim karşıtlık "Ensest"di. Sergide de buna bir atıf göremedim ve kesinlikle bu koca sorudan daha büyük bir merak bıraktı ardında, "Acaba ensest konusu sanatta nasıl karşımıza çıkıyor?" Tabi ki hemen araştıran parmak uçlarıma güvenerek girdiğim bu yolda birkaç görsel sanat eserinden başka örnek bulamadım. Belki de benim beceriksizliğimdir diyerek İngilizce aramalara, literatür taramalarına da giriştim. Tatmin olmamış olacağım ki hala buraya yazıyorum, biri beni aydınlatsın! Kafamda kurmaya devam ettiğimde "Acaba bu öyle bir TABU ki sanatta da resimde de yazında da kendinden bahsedilmeyecek kadar uç bir örnek mi" diye de sormadan edemedim. Tabi bulamadığım görsel eserler ve yazılı basın öyle ki beni buna itiyor.

Görsel sanatlarda aradığımda tabi ki Kral Oidipus Mitine ve Lut Kavmine ilişkin görseller bulmak mümkün. Ama nedense bu ikisi dışında çok ama çok az çalışma var olacak ki ben onlara bu internet çağında hala ulaşamıyorum. Ben tatmin olacak yanıtlar alamadım, yeni dillerde aramaların gücüne inanıp devam ediyorum lakin şimdilik tünelin ucunda ışık görünmüyor.

Sizde de soru işaretleri yaktığımı düşünüyorum, fikirlerinizi merakla bekliyorum.

Bi'şeyler #1 : İlk Yazı, İlk Tura

2022-10-22T22:52:00.004+03:00

Uzun bir süredir yazmayınca eksik hissettiğimi anlamam üzerine ve son girişimim olan podcastlere devam edemiyor oluşumdan buraya artık daha gündelik yazılar girmeyi uygun buldum. Podcastlere devam edemiyorum çünkü kısıtlı bir internet erişimim var ve bu durumda yayını hazırlamak şöyle dursun yükleyemiyorum bile.

Okul son zamanlarda fazlaca vaktimi alıyor lakin bu yoğunluk iyi, bu yoğunluk bana çok iyi geliyor. Kitap okumaya pek vaktim kalmasa da ağır ağır birkaç kitabı sıraya alıp başlıyorum. Günün çoğunu okulda geçirmek insanı bir süre sonra yoruyor ama neden bunu çekilebilir hale getirmeyeyim ki?

Spora verdiğim ara sebebiyle de biraz mental olarak depresif olsam da hayatın güzel yönlerine odaklanmaya çalışıyorum. Aktif bir iş yaratma konusunda üstüme tanımadığımdan yeni bir proje seçip onu geliştirmeye çalışacağım sanırım. Gelsin matrix kodları, aksın yeşil yeşil :)

Fotoğraf çekilecek havalardayız, Ankara'da sonbahar pek güzel. Bir boş anım olsa da kampüsü turlasam dediğim halde bir türlü o vakti bulamıyorum.

Evde ilkel çağlardan esintilerle yaşıyorum, internet minimum düzeyde, telefon ve televizyon da aynı şekilde derken çalışmak ve üretmek için daha iyi bir fırsat bulunmazdı herhalde :)

Bu ilk yazı, ilk tura derken aslında bu sıralar olasılık teorisine takılmış durumdayım. Programlama dersim sayesinde olasılık teorisi ve uygulamalarına ayrıca ilgi duymaya başladım. Gelecek günlerde bu konuda yazmayı planlıyorum. Kitap hakkında bir inceleme veya bir fizikpedia yazısı gelebilir belki, kim bilir :) Hazır nobel fizik ödülü falan da verilmişken kısa bir giriş konuşması hazırlayabilirim sanırım.

Podcast #1: Mitoloji ve Edebiyat

2022-09-21T10:46:00.007+03:00

Merhaba, dün bir karar alıp podcast yayınlamaya karar verdim. Yanıma çok değer verdiğim arkadaşım Emre Bozkuş'u alıp "Mitoloji ve Edebiyat" hakkında konuştuk.

Spotify için tık tık

Umarım dinlerken zevk alırsınız.

Yüzünde Bir Yere Sığsam

2022-09-08T13:15:00.008+03:00

Bir incir masalı bizimkisi, yüzünde bir yere konma misali, anlatıp duruyoruz Hızır ile İlyas'ı, Eliha'nın diktiği bir incir dalıyken Bese'nin gelmeyen İlyas'ı oluyoruz.

Sema Kaygusuz bize mitlerle efsanelerle bezenmiş bir kısa roman sunuyor, edebi sanatlar ve kurmacalar birbiriyle o kadar ahenkli ki okuduğumuzun tadı damağımızda kalırken sonuna geliyoruz. Yaşanan acılar, kimsesizlikler, yalnızlıklar, geçmiş ve şimdiyle aralarında duran bir salıncak misali aktarılıyor.

"İncire ve zeytine andolsun ki" diye başlıyor Kuran'daki Tin süresi; "biz insanı en güzel biçimde yaratık". Yaradan'ın yarattıklarının adıyla yemin etmiş olması muhteşem bir dil eğretilemesi...

Kurmaca olarak bakıldığında geçmiş ve şimdi arasında sınırların tam belirlenmediği kısa bölümler halinde bir sarmal karşılıyor bizi. Mitsel ve tarihsel öğelerin yanında bir incir metaforu var ki tekrar tekrar okumak isteyebileceğimiz cinsten. Dil olarak bakarsak ağır ağır okumaya müsait olmasının yanı sıra şiir gibi gelen bir üslupla seslenmiş yazarımız, oldukça basit bir dil fakat bir o kadar da yoğun bir anlatım diyebilirim. Anlatıcı olarak biri seçilmiş ve onun ağzından dinliyoruz her şeyi, muhatap aldığı kişiye seslenmeleri ve anlatıları ile ilerliyoruz. Bu bize farklı bir tat veriyor, onunla hararetlenip onunla seviyoruz.

Zamansal bir bütünden çok uzak olması okurken biraz zorlu bir yolculuk sağlıyor, fakat kitabın bir kurgusal omurgası olmaması zaten bu kitabı bize bu kadar eşsiz kılıyor. Zaman belirsiz ve karmaşık, dil öylesine şiirsel ve sanatsal ki okurken bir masal dinliyoruz edasına kapılıyoruz.

Ben özellikle "incir" metaforu ve "Hızır" kavramına değinmek istiyorum. İncire neden incir dendiği, ve incir ile neler anlatılmaya çalışıldığı kitabın bence bel kemiği olan bir olgu diyebilirim. İnciri de mitsel ve tarihsel anlamda ele alıyoruz, "inciri hiç böyle okumamıştınız" diyebileceğim bir anlatı sunuluyor. Kültürümüzdeki Hızır kavramından da bahsediyor. Hepimiz duymuşuzdur, "Hızır gibi yetişti" denir, çeşitli efsanelerde ve anlatılarda ismi bolca anılır. İşte bu Hızır kavramını da romanına ekliyor ki zamansızlık daha bir vurucu hale geliyor. Böylece zamanın insanlar üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamıza, zamansızlığın ve zamanın o vurucu ürpertisine tanık oluyoruz. İki farklı zaman arasında yaşanılan deneyimlerin ve olayların insanlar için ne kadar etkili olduğunu resmediyor.

Yüzünde Bir Yer'i Elazığ'da okumaya başlıyoruz. Elbruz dağlarının eteğine kadar varıyoruz, oradan Salem'e. Bir ara Dersim' e gidiyoruz, burada yaşıyor ve dinleniyoruz bir müddet. Ardından bir Hıdrellez'de ateşin üstünden atlarken başparmağında kemik olmayan birisiyle dans ediyoruz. Bazen Bese oluyoruz bazen de Eliha. Eliha gibi incire düşkün ve sevdalı oluyoruz, Bese gibi İlyas'ımızı bekliyoruz. Hızır'ı, Zükarneyn'i tanıyoruz. Sevdiğimiz şeylere bir isim veriyoruz, bizim oluyorlar, inciri tadıyoruz, hiç böyle sevmemiştik birini. İstanbul'a uzanıyor bir anda kelimelerimiz, bitmesine çok yakın öykümüz.

Sema Kaygusuz ile ilk kez tanıştım ve edebi doyuma vardığım bir roman ile kalemini tattım. Genel olarak mitsel ve de zamansızlığın bu derece işlenmiş halini sevdim, hiç duymadığım öyküler dinledim, bazen Bese oldum bazen gözü olmak isteyen ona. Masalsı bir üslup bana kalırsa ama kendini sevdiriyor ve okutuyor. Sindire sindire okunmalı ve içine girmek için Hızır üzerine bir ufak araştırma yapmak da fena olmaz sanırım. Yüzünüzde bir yere sığınıyor bu roman ve siz istemeden parçanız oluyor. İmgelerle dolu bir yolculuğa hazırlanın, bu oldukça güzel olacak.

Seni doğuran anne, seni düşleyen baba henüz dünyada yokken, atalarının çizdiği kederli bir sima, tenden tene geçen yakıcı bir ağıtın son defteri olmuşsun. (s.11)

Bütün varlıkların aynı yıldız tozuyla mayalandığı bilgisi bundan böyle hükümsüz bir teselliydi onun için. Meğer sağ kalmak yeni bir tutum devşirmekti hayattan. Yeni bir gam, yeni bir ahlakla yeniden dirilen Bese bu kez başka bir yarayla doğuyordu. (s.15)

Hayat şeylere yüklediğin anlamlarla sınırlıdır ne de olsa. (s.16)

Bir şeye ad vermek onu kendine alışmaya zorlamaktır. Yeryüzündeki bütün kinsiz, gurursuz, yalın ve dingin canlıyı evcilleştirmenin ilk adımıydı bu. (s.17)

"Hisler düşünceyi tetiklemediğinde hissedilmiş olanı hissetmekten başka elden bir şey gelmiyor. Yarın ölü uyanmayacak olsan da, ertesi gün, daha ertesi gün, şu anki hissinin yarattığı yıkıcı yavanlığa alışarak yeniden ölgünleşeceksin. Tam da böyle bir ihtimal varken güzel gözlüm, şu anki varlığının cesedi olmaya birkaç gün kala yalvarıyorum ağla. Hisler düşünceyi tetiklemediğinde hissedilmiş olanı hissetmekten başka elden bir şey gelmiyor. Yarın ölü uyanmayacak olsan da, ertesi gün, daha ertesi gün, şu anki hissinin yarattığı yıkıcı yavanlığa alışarak yeniden ölgünleşeceksin. Tam da böyle bir ihtimal varken güzel gözlüm, şu anki varlığının cesedi olmaya birkaç gün kala yalvarıyorum ağla." (s.22)

Halbuki bir alacakaranlık sanatıdır senin yaptığın. Fotoğraf zamanını nostaljik bir devir olarak şakkadanak ortaya koymanın çok ötesinde, çerçeveye sızan boşluğu sezdirerek o dokunaklı eksiği vurgulamak. Hiç olmazsa bundan böyle boşluğu ver bana, her çerçevede kendine yer bulan o ezeli boşluğu ver. Varlığını varoluşa azmettirecek olan, hislerin değil boşluğundur çünkü. (s.22)

İnsanın olmadığı haliyle kusursuzluğa özendiği bu viran çağdan, olduğu haliyle kusursuzluğa eriştiği olası bir çağa sıçrayalım seninle. (s.23)

Madem yerimizde duramıyoruz, bir sesli bir sessiz iki harf gibi yan yana, dokunaklı bir çığlığın hecesi olalım ikimiz. (s.23)

Şu benlik dediğin muamma ne el hüneriyle yapılan nesnelerde tamamlanıyor ne de zihinsel yaratılarda. Eksik daima eksik. (s.27)

Onun meşrebinde sevmek her süreci yapıtlaştıran bir yoğunlaşma haliydi. Bir varlığı aşkla sevmenin törenine kendini bulaştırmadan katılıyor, saçlarını okşarken ruhunu da okşuyordu. Sevilirsen her ne olursa olsun sırtının yere gelmeyeceğini doğaçtan biliyordu. (s.35)

Geçtiğin bütün patikaların sensizliğini, parmak uçlarında dallarına dokunuverdiğin defnenin sallantısını, şöyle bir göz ucuyla bakıverdiğin süs havuzundaki yosunların hücre hücre ilerleyişini gördükçe ölüp ölüp dirilmişliğim vardır benim. (s.43)

Ta o zamandan beri vasat düşüncenin müptezelliğini açığa vuran göz kamaştırıcı bir ışıktı, yalınlık. (s.56)

Gönül dediğin bir dipsiz hazne, akılla kavramaya yeltendiginde bitimsiz anaforuna kapılıp dengeni yitiriverdiğin bir karanlık yer. (s.56)

Gözünü seveyim bırak bu çoğulluk çabasını, hiç sırası değil. Şu an yalnızca sen ve ben varız. Beni seninle, seni benimle ölçen bir acının kurbanıyız ikimiz. (s.59)

Sanmak ne harikulade bir şey. Bir şeyin olma veya olmama olasılığını aynı anda benimseyip olabileceğine daha çok inanmak ne tılsımlı bir düşünüş. (s.60)

Sömürünün böylesi derinleştiği bir çağda hayvanla insan arasındaki ortak zihin üstüne düşünmek, küçük burjuvanın yararsız felsefe üretme özentisinden başka bir şey değildi. (s.60)

Ama hayatla aralarındaki uzaklık öyle aşılmaz ki şimdi, ruhları geride kalmış bedenleriyle yokluğa bürünmüşler. (s.63)

Elinde fotoğraf makinesi, nereye gidersen git bu gülüşü asla yakalayamayacağını henüz bilmiyorsun. (s.78)

İnsanın insana neler edebileceğini anlatırken trajedinin en kaba ve ham görüntüsünü sakınmaksızın kesip çıkarıyordu zamandan. (s.80)

Kahramanlığı öven bütün tabletlere yazılıyor kötülüğün yordamı.Kahramanlığı öven bütün tabletlere yazılıyor kötülüğün yordamı. (s.82)

Sanmak ne harikulade bir şey. Bir şeyin olma veya olmama olasılığını aynı anda benimseyip olabileceğine daha çok inanmak ne tılsımlı bir düşünüş. (s.90)

Onunkisi kelam değil, kuyruklu bir harf yalnızlığı. (s.103)

"Yüzünde bir yer açılmıştı, kendimi sığdırabileceğim." (s.108)

Ateşle tütsülenirken dört dilek diledim Hızır'a. Yak beni, dedim, küllerimle tanınmaz olayım. Beni anlamamaya alıştır, illaki bileceğim diye çırpınmayayım. Hamlıktan arındır beni ,kavrula saflaşayım. Başkasının imanıyla sofu olmayayım. (s.108)

"Fantezi tehlikeli bir oyun. Hayal kurduğunda ne denli şiirselsen, fantezilere kapıldığında o denli yavanlaşıyorsun." (s.114)

“Gitmek diye bir şey yok…Sadece çağrılmak var."

(...)
"Kimse gitmez durduk yere, biri çağırmasa, çağrılmış olmasa bir yerden, kimse yerinden kımıldamaz.” (s.117)

Değil mi ki duran kendinde duruyorsa öylece, giden de kendine yürüyor yollarını. (s.118)

Hayal kurmak kalbe yapılan bir muamele sadece. Şimdiki zamanı yerli yerine oturtan insanca bir tahammül biçimi. (s.126)

Rica, şeytanın eliyle istemektir bir şeyi.Şeytan önce akıl verir,sonra rica eder. (s.136)

Bir dil arıyordun kendine. Kimseden emanet alınmamış, kimseninkine öykünülmemiş bir incir lisanı… (s.151)

Jurnal #25 : İşgal

2022-07-21T22:18:00.000+03:00

Bazı satırlarım var, sonunu getiremediğim. Yazıp silmelerim her geçen gün artıyor. Sevgi tek çare midir Levla? Yürüdüğün yollar bilinmezlere çıksa bile mi? Belirsizlik duvarları ördüğün yollar, bilinmezlik şatolarının görkemiyle dolu sokakların, bitmeyen aşkların, bitmeyen hislerin...

Bir işgal bu benliğimde, beynimde, ruhumda. Önünü alamıyorum, dur durak bilmeden yürüyor zihnimin dar sokaklarında. İnsan sevdiğine küser mi Levla? İnsan bu kadar çok üzülür, bu kadar çok kırılır ve bu kadar çok şanssız olur mu?

Yaşadığım her saniyenin çetelesini tuttuğum defterleri yırtıp attığım gün bazı şeylerin sonunun geldiğini hissetmiştim. Bazı şeyler bazen ne kadar çok zorlasan da olmuyor dimi Levla? Eksilen yanlarımız sızlarken bile yaktığımız sigara küllerini dağıtmıyor hışımla, her hareketimiz gibi bu da sessiz, suskun. Neden bu kadar sessiz bir sinema senin hayatın, neden bu kadar suskun harflerin? Bitmeyen nedenler dizisi yapıyorsun hep, cevapları aranmayacak sualler sıralıyorsun da bir çıkıp bağırmıyorsun hala. Neden beni dünyaya getirdin anne? Neden?

Biraz yorgunum, kıyısında beklediğim yaşamak beni ortasına aldığından beri bazen beklemeyi özlüyorum. Beklediklerimiz geri gelmiyor, gittiğimiz limanlar yerinde kalmıyor, biz bir türlü bu yollardan geçemiyoruz. Özlediğimiz anların hisleri ile uykuya daldığımız gecelerden birinde yine soluklarımız kesilerek irkiliyoruz, kimin adı bu seslendiğimiz?

"karanlıktım, koyuluğunda kaybolduğum

sığ bir deniz uzanıyordu içimde,

bir gece bir kıvılcım düştü göğüme

o parıltıya koştum önce

sonra o parıltı büyüdü, aydınlattı her yeri

bir çiçek yeşerdi sen gelince."

Göğümüzün yağmurları yıkadı çehremizi, biz yine bilmediğimiz yolları işgale gelen satırlarımızla emin adımlar attık, bitmeyen sualler sıralayıp dizdik, hasretimizi güneşimize siper edip derin bir soluk aldık.

"bazen kayıp parçalarını ararmış insanlar,

ben aramazdım, bu kadar parçama hangi eş?"

Sevmek iyileştirir mi insanı? Levla'nın titreyen sesine benzer mi kalp ritimlerin? Solan çiçeklerimi yeşertip kendi ellerimle kopardığım o dallar bana kızgın mı?

"en sığ denizler dağılır, yerine kurulurmuş ormanlar

içi titrermiş insanın bir çift dudaktan çıkanlara"

Yine bir ton saçmalamışız ortaya. İyice sayıyor musun hala? Bitmedi mi hala alacak nefeslerimiz? Biz tutunmayı öğrenemedik ama sayalım. Bu bir...

Alışkanlık - Ümit Yaşar Oğuzcan

2022-04-18T00:56:00.000+03:00

Gitgide alışıyorum sana.

Hiçbir alışkanlık bu kadar güzel olamaz

Ellerin ellerimden uzaksa nasıl güçsüzüm bilemezsin

Yanımda olduğun zamanlar;

sigara dumanı gibi ciğerlerime doluyor,

alkol gibi damarlarıma yayılıyorsun

Durmadan başım dönüyor verdiğin hazdan

Alışkanlıklar daima korkutur beni

Düşün ki ben yaşamaya bile alışkın değilim

Kendimi kendime alıştıramadım yıllardır

Fakat şimdi sana alışıyorum

Alıştıkça özlemim artıyor, daha yoğunlaşıyor.

Yalnız içimde garip bir korku var.

Sana alışmaktan değil seni kendime alıştırmaktan korkuyorum

Bir gün sana şimdi verdiklerimden daha güzelini

daha değerlisini verememekten korkuyorum

Bir gün ansızın ölmekten ve seni, bana olan alışkanlığınla

yapayalnız bırakmaktan korkuyorum

Oysaki her zaman ve günün her saatinde

yanında olmalıyım senin bana alışmış olmaktan

pişmanlık duyacağın bir dakikan bile olmamalı

Bütün zamanlarını zamanlarımla karıştırıp

emsalsiz bir zaman bileşiminde yaşatmalıyım seni

Uykularda bile aynı rüyayı görmeliyiz.

Her şeyin ve her zevkin yarısı senin olmalı, yarısı benim

“Bana alış” demeyeceğim nasıl olsa alışacaksın bir gün

Şimdi çirkinliğimde güzellikler bulan gözlerin,

o zaman en güzeli görecek bende! Alışkanlığınla,

sevginle yepyeni bir “ben” yaratacaksın benden!

İlk defa sevilmenin ürpertileri içindeyim inan. Sevgimle

mukayese edebileceğim tek şeyi beni sevmende buldum

Ömrümde kimse bana sevmenin gerekliliğini öğretmedi.

Kimseden sevgisini istemedim, verdiler almadım.

Bencildim bir zamanlar, sevmek benim hakkım diyordum.

Oysaki şimdi bir zamanlar hiç sevmemiş olduğumu

kendi kendime biraz da utanarak itiraf ediyorum.

Asıl büyük sevgiyi seni sevmekte buldum ve sevgim

senin sevginle değerleniyor, ayrı bir anlam kazanıyor

Sevgin olmasaydı değersiz bir cam parçasıydım.

Sevginle bir aynayım şimdi. Bana bakanlar baştanbaşa

seni görecekler içimde

Bir zincirin iki halkasıyız seninle anlıyor musun?

Aynı kadehte karışmış iki içkiyiz.

İki kelimeyiz seninle birbirini tamamlayan.

Her yerde iki olduğumuz için

bir bütün haline geliyoruz durmadan

Alışkanlığım devamlı sana çekiyor beni

Durup durup dudaklarını öpmek geliyor içimden

Saçlarını okşamak geliyor, ellerini tutmak geliyor

Kokunun tenime sindiğini hissediyorum geceleri

Teninin dudaklarımda eridiğini hissediyorum

Boynunun en güzel yerini benden başkası bilemez artık

Seni kimse benim kadar benimle bir bütün olduğuna inandıramaz.

Gitgide bu alışkanlığın içinde kaybolduğumu hissediyorum

Beni yaşadığım zamanın dışına çıkarıyorsun.

Bir gün tarih öncesinde yaşıyoruz , bir gün bulutların üstünde

Uzun süren bir baygınlık sonrasının

o anlatılmaz baş dönmesi içindeyim

Bütün merdivenler birbirine eklendiği zaman

seninle vardığım yüksekliğe erişemez

Açılmış bütün kuyuların derinliği

içimde seni bulduğum yer kadar derin değil

Alışkanlık kozasını ören bir ipekböceği gibi gitgide tamamlıyor bizi.

Emsalsiz bir oluşun içinde yuvarlanıyoruz.

Korkunç bir yangın başladı yüreklerimizde.

Özlem, kıskançlık, arzu ne varsa içimizde hepsi birdenbire tutuştu.

Alev almayan bir yerimiz kalmadı.

Alevlerimiz muhteşem bir kızıllığın içinde yıldızlara kadar uzanıyor.

Hiç bir su, bu ateşi söndüremez artık.

Nehirle, denizler boşalsa üstümüze hiç sönmeyeceğimizi biliyorum.

Bu yangın biz birer kor haline gelinceye kadar sürecek.

Önce bakışlarımız alıştı birbirine, sonra parmak uçlarımız

Bu oluş tamamlandığı anda yeryüzünde

bizden güçlüsü olmayacak!

En mutlu olduğumuz yerde en güçlü de olacağız seninle

Bu bir sonun değil bir varoluşun başlangıcıdır.

Geçmişteki tüm alışkanlıkların bana alışmanı önleyemez artık

Ümit Yaşar Oğuzcan

Yalnız Bir Opera - Murathan Mungan

2022-04-11T13:06:00.003+03:00

ölü bir yılan gibi yatıyordu aramızda

yorgun, kirli ve umutsuz geçmişim

oysa bilmediğin bir şey vardı sevgilim

Ben sende bütün aşklarımı temize çektim

imrendiğin, öfkelendiğin

kızdığın ya da kıskandığın diyelim

yani yaşamışlık sandığın

Geçmişim

dile dökülmeyenin tenhalığında

kaçırılan bakışlarda

gündeliğin başıboş ayrıntılarında

zaman zaman geri tepip duruyordu. Ve elbet üzerinde durulmuyordu.

Sense kendini hala hayatımdaki herhangi biri sanıyordun, biraz daha

fazla sevdiğim, biraz daha önem verdiğim.

Başlangıçta doğruydu belki. Sıradan bir serüven, rastgele bir ilişki

gibi başlayıp, gün günden hayatıma yayılan, büyüyüp kök salan ,

benliğimi kavrayıp, varlığımı ele geçiren bir aşka bedellendin.

Ve hala bilmiyordun sevgilim

Ben sende bütün aşklarımı temize çektim

Anladığındaysa yapacak tek şey kalmıştı sana

Bütün kazananlar gibi

Terk ettin

Yaz başıydı gittiğinde. Ardından, senin için üç lirik parça

yazmaya karar vermiştim. Kimsesiz bir yazdı. Yoktun. Kimsesizdim.

Çıkılmış bir yolun ilk durağında bir mevsim bekledim durdum.

Çünkü ben aşkın bütün çağlarından geliyordum.

Sanırım lirik sözcüğü en çok yüzüne yakışıyordu

yüzündeki kuşkun kedere, gür kirpiklerinin altından

kısık lambalar gibi ışıyan gözlerine

çerçevesine sığmayan

munis, sokulgan, hüzünlü resimlerine

lirik sözcüğü en çok yüzüne yakışıyordu

Yaz başıydı gittiğinde. Sersemletici bir rüzgar gibi geçmişti

Mayıs. Seni bir şiire düşündükçe kanat gibi, tüy gibi, dokunmak gibi

uçucu ve yumuşak şeyler geliyordu aklıma. Önceki şiirlerimde hiç kullanmadığım bu sözcük usulca düşüyordu bir kağıt aklığına, belki de

ilk kez giriyordu yazdıklarıma, hayatıma.

Yaz başıydı gittiğinde. Bir aşkın ilk günleriydi daha. Aşk mıydı,

değil miydi? Bunu o günler kim bilebilirdi? "Eylül'de aynı yerde ve

aynı insan olmamı isteyen" notunu buldum kapımda. Altına saat: 16.00

diye yazmıştın, ve saat 16.04'tü onu bulduğumda.

Daha o gün anlamalıydım bu ilişkinin yazgısını

Takvim tutmazlığını

Aramızda bir düşman gibi duran

Zaman'ı

Daha o gün anlamalıydım

Benim sana erken

Senin bana geç kaldığını

Gittin. Koca bir yaz girdi aramıza. Yaz ve getirdikleri.

Döndüğünde eksik, noksan bir şeyler başlamıştı. Sanki yaz, birbirimizi görmediğimiz o üç ay, alıp götürmüştü bir şeyleri hayatımızdan, olmamıştı, eksik

kalmıştı.

Kırılmış bir şeyi onarır gibi başladık yarım kalmış

arkadaşlığımıza. Adımlarımız tutuk, yüreğimiz çekingen, körler gibi tutunuyor, dilsizler gibi bakışıyorduk.

Sanki ufacık birşey olsa birbirimizden kaçacaktık.

Fotoromansız, trüksüz, hilesiz, klişesiz bir beraberlikti bizimki.

Zamanla gözlerimiz açıldı, dilimiz çözüldü güvenle ilerledik birbirimize.

Gittin.şimdi bir mevsim değil, koca bir hayat girdi aramıza. Biliyorum ne sen dönebilirsin artık, ne de ben kapıyı açabilirim sana.

Şimdi biz neyiz biliyor musun?

Akıp giden zamana göz kırpan yorgun yıldızlar gibiyiz.

Birbirine uzanamayan

Boşlukta iki yalnız yıldız gibi

Acı çekiyor ve kendimize gömülüyoruz

Bir zaman sonra batık bir aşktan geriye kalan iki enkaz olacağız yalnızca

Kendi denizlerimizde sessiz sedasız boğulacağız

Ne kalacak bizden?

bir mektup, bir kart, birkaç satır ve benim su kırık dökük şiirim

Sessizce alacak yerini nesnelerin dünyasında

Ne kalacak geriye savrulmuş günlerimizden

Bizden diyorum, ikimizden

Ne kalacak?

Şimdi biz neyiz biliyor musun?

Yıkıntılar arasında yakınlarını arayan öksüz savaş çocukları

gibiyiz. Umut ve korkunun hiçbir anlam taşımadığı bir dünyada bir

şey bulduğunda neyi, ne yapacağını bilemeyen çocuklar gibi.

Artık hiçbir duygusunu anlamayan çocuklar gibi

Ve elbet biz de bu aşkla büyüyecek

Her şeyi bir başka aşka erteleyeceğiz

kış başlıyor sevgilim

hoşnutsuzluğumun kışı başlıyor

bir yaz daha geçti hiçbir şey anlamadan

oysa yapacak ne çok şey vardı

ve ne kadar az zaman

kış başlıyor sevgilim

iyi bak kendine

gözlerindeki usul şefkati

teslim etme kimseye, hiçbir şeye

upuzun bir kış başlıyor sevgilim

ayrılığımızın kışı başlıyor

Giriyoruz kara ve soğuk bir mevsime.

Kitaplara sarılmak, dostlarla konuşmak, yazıya oturup sonu

gelmeyen cümleler kurmak, camdan dışarı bakıp puslu şarkılar mırıldanmak...

Böyle zamanlarda her şey birbirinin yerini alır

çünkü her şey bir o kadar anlamsızdır

içinizdeki ıssızlığı doldurmaz hiçbir oyun

para etmez kendinizi avutmak için bulduğunuz numaralar

Bir aşkı yaşatan ayrıntıları nereye saklayacağınızı bilemezsiniz

çıplak bir yara gibi sızlar paylaştığınız anlar, eşyalar

gözünüzün önünde durur birlikte yarattığınız alışkanlıklar

korkarsınız sözcüklerden, sessizlikten de; bakamazsınız aynalara,

çağrışımlarla ödeşemezsiniz

dışarıda hayat düşmandır size

içeride odalara sığamazken siz, kendiniz

Bir ayrılığın ilk günleridir daha

Her şey asılı kalmıştır bitkisel bir yalnızlıkla

Gün boyu hiçbir şey yapmadan oturup

kulak verdiğiniz saatin tiktakları

kaplar tekin olmayan göğünüzü

geçici bir dinginlik, düzmece bir erinç

suyu boşalmış bir havuz, fişten çekilmiş bir alet kadar tehlikesiz

bakınıp dururken duvarlara

boş bir çuval gibi, çalmayan bir org gibi, plastik bir çiçek, unutulmuş bir oyuncak, eski bir çerçeve gibi, hani, unutsam eşyanın gürültüsünü, nesnelerin dünyasında kendime bir yer bulsam, dediğimiz zamanlar gibi

kendimizin içinden yeni bir kendimiz çıkarmaya zorlandığımız anlar

gibi

yeni bir iklime, yeni bir kente, bir tutukluluk haline, bir trafik

kazasına, başımıza gelmiş bir felakete, işkenceye çekilmeye, ameliyata

alınmaya

kendimizi hazırlar gibi

yani dayanmak ve katlanmak için silkelerken bütün benliğimizi

ama öyle sessiz baktığımız duvarlar gibi olmaya çalışırken,

ve kazanmış görünürken derinliğimizi

Ne zaman ki, yeniden canlanır bağışlamasız belleğimizde

bir anın, yalnızca bir anın bütün bir hayatı kapladığı anlar

o tiktaklar kadar önemsiz kalır şimdi

hayatımıza verdiğimiz bütün anlamlar

denemeseniz de, bilirsiniz

hiç yakın olmamışsınızdır intihara bu kadar

Bana Zamandan söz ediyorlar

Gelip size Zamandan söz ederler

Yaraları nasıl sardığından, ya da her şeye nasıl iyi geldiğinden. Zamanla ilgili bütün atasözleri gündeme gelir yeniden. Hepsini bilirsiniz zaten, bir ise yaramadığını bildiğiniz gibi. Dahası onlar da bilirler. Ama yine de güç verir bazı sözler, sözcükler,

öyle düşünürler.

Bittiğine kendini inandırmak, ayrılığın gerçeğine katlanmak, sırtınızdaki hançeri çıkartmak, yüreğinizin unuttuğunuz yerleriyle yeniden

karşılaşmak kolay değildir elbet. Kolay değildir bunlarla baş etmek,

uğruna içinizi öldürmek. Zaman alır.

Zaman

Alır sizden bunların yükünü

O boşluk dolar elbet, yaralar kabuk bağlar, sızılar diner, acılar

dibe çöker. Hayatta sevinilecek şeyler yeniden fark edilir. Bir

yerlerden

bulunup yeni mutluluklar edinilir.

O boşluk doldu sanırsınız

Oysa o boşluğu dolduran eksilmenizdir

gün gelir bir gün

başka bir mevsim, başka bir takvim, başka bir ilişkide

o eski ağrı

ansızın geri teper.

Dilerim geri teper. Yoksa gerçekten

Bitmişsinizdir.

Zamanla yerleşir yaşadıkların, yeniden konumlanır, çoğalır, anlamları

önemi kavranır. Bir zamanlar anlamadan yaşadığın şey, çok sonra değerini

kazanır. Yokluğu derin ve sürekli bir sızı halini alır.

Oysa yapacak hiçbir şey kalmamıştır artık

Mutluluk geçip gitmiştir yanınızdan

Herşeye iyi gelen Zaman sizi kanatır

ölmüş saadeti karşılaştır yaşayan mutsuzlukla

günlerin dökümünü yap

benim senden, senin benden habersiz alıp verdiklerini

kim bilebilir ikimizden başka?

sözcüklerin ve sessizliklerin yeri iyi ayarlanmış

bir ilişkiyi, duyguların birliğini, bir aşkı beraberlik haline getiren

kendiliğindenliği

yani günlerimiz aydınlıkken kaçırdığımız her şeyi

bir düşün

emek ve aşkla güzelleştirilmiş bir dünya

şimdi ağır ağır batıyor ve yokluğa karışıyor orada

ölmüş saadeti karşılaştır yaşayan mutsuzlukla

Bunlar da bir ise yaramadıysa

Demek yangında kurtarılacak hiçbir şey kalmamış aramızda

Bu şiire başladığımda nerde,

şimdi nerdeyim?

solgun yollardan geçtim. Bakışımlı mevsimlerden

ikindi yağmurlarını bekleyen

yaz sonu hüzünlerinden

gün günden puslu pencerelere benzeyen gözlerim

geçti her çağın bitki örtüsünden

oysa şimdi içimin yıkanmış taşlığından

bakarken dünyaya

yangınlarda bayındır kentler gibiyim:

çiçek adlarını ezberlemekten geldim

eski şarkıları, sarhoşların ve suçluların

unuttuklarını hatırlamaktan

uzak uzak yolları tarif etmekten

haydutluktan ve melankoliden

giderken ya da dönerken atlanan eşiklerden

Duyarlığın gece mekteplerinden geldim

Bütünlemeli çocuklarla geçti

gençliğimin rüzgara verdiğim yılları

dokunmaların ve içdökmelerin vaktinden geldim.

Bu şiire başladığımda nerde,

şimdi nerdeyim?

yaram vardı. bir de sözcükler

sonra vaat edilmiş topraklar gibi

sayfalar ve günler

ışık istiyordu yalnızlığım

Kötülükler imparatorluğunda bir tek şiir yazmayı biliyordum

İlerledikçe... Kaybolup gittin bu şiirin derinliklerinde

Aşk ve Acı usul usul eriyen bir kandil gibi söndü

daha şiir bitmeden. Karardı dizeler.

Aşk... Bitti. Soldu şiir.

Büyük bir şaşkınlık kaldı o fırtınalı günlerden

Daha önce de başka şiirlerde konaklamıştım

Ağır sınavlar vermiştim değişen ruh iklimlerinde

Aşk yalnız bir operadır, biliyordum: Operada bir gece

uyudum, hiç uyanmadım.

barbarların seyrettiği trapezlerden geçtim

her adımda boynumdan bir fular düşüyordu

el kadar gökyüzü mendil kadar ufuk

birlikte çıkılan yolların yazgısıdır:

eksiliyorduk

mataramda tuzlu suyla, oteller kentinden geldim

her otelde biraz eksilip, biraz artarak

yani çoğalarak

tahvil ve senetlerini intiharla değiştirenlerin

birahaneler ve bankalar üzerine kurulu hayatlarında

ağır ve acı tanıklıklardan

geçerek geldim. Terli ve kirliydim.

Sonra tımarhanelerde tımar edilen ruhum

maskeler ve çiçekler biriktiriyordu

linç edilerek öldürülenlerin hayat hikayelerini de...

korsan yazıları, kara şiirleri, gizli kitapları

ve açık hayatları seviyordu.

Buraya gelirken

uzun uzak yollar için her menzilde at değiştirdim

atlarla birlikte terledim yolları ve geceleri

ödünç almadım hiç kimseden hiçbir şeyi

çıplak ve sahici yaşayıp çıplak ve sahici ölmek için

panayır yerleri... panayır yerleri...

ölü kelebekler... ölü kelebekler...

sonra dünyanın bütün sinemalarında bütün filmleri seyrettim.

Adım onların adının yanına yazılmasın diye

acı çekecek yerlerimi yok etmeden

acıyla baş etmeyi öğrendim.

Yoksa bu kadar konuşabilir miydim?

ipek yollarında kuzey yıldızı

aşkın kuzey yıldızı

sanırsın durduğun yerde

ya da yol üstündedir

oysa çocukluktan kalma gökyüzünde hileli zar

ölü yanardağlar, ölü yıldızlar

ve toy yaşın bilmediği hesap: ışık hızı

AŞKIN BİR YOLU VARDIR

HER YAŞTA BAŞKA TÜRLÜ GEÇİLEN

AŞKIN BİR YOLU VARDIR

HER YAŞTA BİRAZ GECİKİLEN

gökyüzünde yalnız bir yıldız arar gözler

gözlerim

aşkın kuzey yıldızıdır bu

yazları daha iyi görülen

Ben, öteki, bir diğeri ona doğru ilerler

ilerlerim

zamanla anlarsın bu bir yanılsama

ölü şairlerin imgelerinden kalma

Sen de değilsin. O da değil

Kuzey yıldızı daha uzakta

yeniden yollara düşerler

düşerim

bir şiir yaşatır her şeyi yaşamın anlamı solduğunda

ben yoluma devam ederim. Bitmemiş bir şiirin ortasında

Darmadağınık imgeler, sözcükler ve kafiyeler

yaşamsa yerli yerinde

yerli yerinde her şey

şimdi her şey doludizgin ve çoğul

şimdi her şey kesintisiz ve sürekli bir devrim gibi

şimdi her şey yeniden

yüreğim, o eski aşk kalesi

yepyeni bir mazi yarattı sözcüklerin gücünden

Dönüp ardıma bakıyorum

Yoksun sen

Ey sanat! Her şeyi hayata dönüştüren

Murathan Mungan

Jurnal #23 : Eksilere Bir Artı

2022-03-25T18:21:00.002+03:00

Bazen bir kenarda oturup izliyor hissine kapılırım. Bunları yaşayan bir başkası ve ben sadece sıradan bir izleyici olduğuma kanaat getiririm. Derinlerimde hissederim ama her yaşadığını, her duyduğuna birlikte kulaklarımızı tıkarız. Danslarımız burukluğumuzda ritimlerini bulurken bir oda dolusu sigara külü bırakırız ardımızda. Sözlerimiz vardır bir hışımla birbirimize verdiğimiz, asla yerine getiremediğimiz. Buseler kondururuz alnımıza, aynalarda saçlarımızı çekiştiririz, umut ederiz, elimizde bir tek o kalmıştır. Sarılırız yastığımıza, köşemize çekiliriz, ağlarken peçeteyi uzatırız, susarken gözlerimiz buluşur, canımız yandığında attığımız kahkahamız çınlatır duvarları, eksilerimizin üzerine bir çizik de biz atarız, artılarımızı tırnaklarımızla kazırız duvarımıza, güleriz. Çok güzel güler yüzlerimiz, gözlerimizde yaşlar birikir ama ağlamayız. Biz umutluyuz, umut dolu kalplerimiz, yükü ağır omuzlarımız çökük, kimseye ait değil gülüşlerimiz, bizim bile olamamışken.

Bugün de bir çizik atmışım yüzlerimize, düştüğüm o eşikte hep bir yanım ezili kalmış, sessiz çocuklar bırakmışız ardımızda, bir dans tutmuşuz, gülümsüyoruz. Levla eksik, yine suskun, düştüğü yerden dans ederek kalkmış, o ritimle yaşama bağlanmış. Bir şey olsun diye beklemeyi bırakmış, bu bir kabulleniş değil, bir başkaldırı hiç değil. Umutlu yanıma bir serzeniş.

Minik buseler kondurdum alnıma, saçlarım avuçlarımda, ait olmadığım şehirlerin havaları doluyor ciğerlerime, bir duman üflüyorum, boğuyorum bulutları karanlığıma. Ritmi duy, hisset, adımlarıma ayak uydur, bu dans hiç bitmeyecek. O duvarın bir yanı uçurum, bir yanı dikenli tellerle gerilmiş bir orman. Dik dur, bu dans hiç bitmeyecek.

Uyuşan parmaklarım, avuç içlerim kızarmış, bu izler niye? Levla susma, çığlıkların deliyor kulaklarımı. Adımlarım birbirine dolanıyor, dengem normal değil, düşeceğim, ama hangi tarafa?

Bir rüzgar esiyor, o rüyanın içindeyiz şimdi, kuşları görüyorum, denizin uğultulu sesi kayalarda parçalanıyor. Çizme o resmi dedim sana, o yarın başı hiç böyle güzel değil. Saç tutamlarını avuçlayan rüzgar dindirmiyor sızıları, bastırma ellerini böğrüne. Bir sır dökülüyor dudaklarından, maviliklerinde boğulmalı bu denizin. Acılar dinmeli, ağlamamalı çocuklar, çocuk kalanlar, çocuk kalmaya mecbur bırakılanlar. Sessizlik bozulmalı, delirmemelisin böyle, uyuşmamalı bedenin, parmakların yazmamalı acılı kelimeler. İnsanlar hep acıtır mı Levla? Yaşamak hep acı mıdır? Biz yaşamak istiyoruz desek nefes almak daha az mı acıtır ciğerlerimizi?

Bu ritme ayak uydurmak neden bu kadar zor, neden? Birkaç eksiyi artı yaptık diye mi bu karalanan kağıtlar, üzeri çizilen dörtlükler? Cevapsız sorular bitmiyor, ekledikçe ağırlaşıyor, ağırlaştıkça dengem bozuluyor.

Bu zarif şeylerle hep burada olmak isterdim Levla, seni hep yüksel diye yaşatmak isterdim. Umutlu yanına bir mısra da ben eklemek isterdim. Sana bakmak bana bakmak gibi, içim burkuluyor, buruk yarınlarım sızlıyor. Bu dansa eşlik edebilmek isterdim, sonsuza kadar, sonumuz olana kadar bu düşüş.

Göğümden bir meteor gibi düşen bu şey ne Levla? Düştüğü yeri yakan bu şey ne? Bu yangınlar niye? Karanlığımızı kızıla çalan kuşlar mı uçuşuyor artık çevremizde? Çiziklerimiz niye derinleşti bu kadar?

"yine bir kıyıda ritim tutmuşuz
ikide bir gezen bir yolcu gibi zihnimiz
bir çığlık yankılanıyor duvarında
bu dansın üçte biri beş kat düşmüşlerin
eşlik etmeli buna tanrı."

Yine denizlerimiz kadar dalgalı düşüncelerimiz, bir ton saçmalamışız ortaya böyle. İyice sayıyor musun hala? Biz daha tutunamadan bitecek değil mi nefeslerimiz? Denizde gülüşünü izlemeyi sevdim.

Jurnal #22 : Tahayyül Boşluğu

2021-09-29T20:32:00.001+03:00

Beni orada bekleyen hayatın kıyısında bekliyorum. Hiç olmadığı kadar yaşamaya hevesliyim. Harekete geçmek için beklediğim bir şey de yok aslında. Sadece beklemeyi sever ya bazı insanlar, yalnızca onlardan biriyim. Olup biten her şeyin belki de zamanlaması kötüydü. Ben ne bekleyebildim, ne de bitirebildim. Belki ikisini de becerebilecek bir yaşta değildim. Yine boş sayfalarımı dolduruyorum, anıları saklıyorum. Her şey bir gün bitecek Levla demeyi askıya aldım. Hatta üzerini karalıyorum gördüğüm yerde. Yaşamak istiyorum, dolu dolu söylüyorum bu iki kelimeyi; yaşamayı bir ağız dolusu istiyorum.

Yaşamaya başladığımızda ölmeye de başlarız demiş Simone de Beauvoir; sanırım bunun zamanı geldi. Öfkemi arzuya dönüştürüyorum. Ruhumla yaşam arasında bir dansa şahit olacağız. Umarım adımlarına adımlarımı uydurabilirim.

Bir anın içine her şey sığar. Bir anın içine sığan her şeyi algılayamayız. Öyle anlar oluyor ki hiçbir şey algılanamıyor. Çiçekler gittiği zaman geriye özleri kalıyor. Düşüncelerimin içinde dolanıyorum. Bir kapıyı açıp ötekini kapatır gibi. Önceki benlere uzaktan bakıyorum, yine aynı noktadan geçmeye çalışmadan.
Şimdilik böyle ama olması gereken bu değil. Beş dakika önce konuştuğumuz şeyi unutmayacak kadar önemsemek gerek. Katılaşalım; sonra eriyecek her şey.
Mesela eski hevesler bir süredir yok. Heveslenmeme sebep olan örnekleri kendimce taklit etmiş olacağım bahanesiyle kendimi durdurduğum oldu.

Bugün yaşamanın ilk günü denebilir. Yoksun hissetmiyorum. Normal de hissetmiyorum. Çünkü normalim o olmuştu artık ama iyi oluyor. Daha ilk günden kendi insanlığıma dair unuttuğum minik ayrıntıları hatırlar gibi oldum. Neydi onlar Levla, şimdi unuttum. İçtiğim sudan bile bir miktar zihnimin bulandığını hissediyorum. Bu içen ben miyim yine? Boş koridorlarımda yürüyen sen misin Levla? Tekrar eski halime dönmeden önce tarafımdan çıkarılması gereken bir ders var.Belki artık biriktire biriktire giderim. Hiç olacak gibi durmasa da(!). Düşünsene, hafta içi okuldan eve gelmişim, yerinde duruyor, ben ona bakıyorum o bana bakıyor. Zaten tüm olumsuzluklardan kaçmak için çok konforlu bir alan yaratması problem. Beni gün içinde yaşanan şeylere karşı daha dayanıksız, daha çabuk sinirlenir yapıyor. Sanırım böyle, çok da emin olamıyoruz. Aslında bir şeyler netleşmişti bugün kafamda. Gelip de bu yazının başına oturunca hepsi uçtu gitti. Yine aynı hikaye; birden yükselen duygular, ve onları yakalayamamak. Yok, bu kez içmiyorum Levla. Bu daha ilk gün, ondan. İyi de bundan bize ne olması da cabası.

Bazen geriye yalnızca eskiden yapılmış olanlar kalıyor. O zaman anlıyorum ki hiçbir derdim yok. Öyle olmuyor gerçi ama bir anlığına da olsa bunu düşünmek ruhumun sızısını dindiriyor. Kafamın içinde, beynimin sol iç tarafında ufak bir ağrı var. En çok orası kasılıyor demek ki, nefret bölgesi gibi. Belki tümüyle değil de, kısmen. Bir kısmı da belki öfkemdir. Şimdilik bu kısım durmuş da olabilir. SWakin durmam iyi bir şey mi? Herkes önce kendini anlatmak ister, önce onları dinleyip sonra diyeceğimi diyorum. Bunda yanlış bir şey yok. Bir eksiklik, olumsuzluk söylenene kadar yoktur mu demeli.

" unuttuğumuz yerde gece serinliği, kıyılara vurup patlayan dalgada
egenin sıcak kumunda kuruyup sararmış çalıların arasında dolaştı ruhu
sessizliğim kendini unutmuş, denizde gülüşünü sevmeyi istedim "

Kontrollü olmama rağmen bazen sürüklendiğim yerden durup geriye atılıyorum. İşte o zaman olanları anlamlandırmaya gayret ediyorum. Çoğunlukla kendi gibi bırakmaktan yanayım. Öyle içi boş bir boru gibi tınlıyorum yalnızca.

" yineledik geceyi,
üçte ikisi yedi nesil kedilerin sesi gibi
inim inim inledi tanrı "

Yine bir ton saçmalamışız. Sımsıkı tutunacak kaç nefeslik halatımız kaldı Levla? İyice say, biz daha tutunamadan bitecek mi? Dansımızı seyredelim.

Metaforlar Diyarında Kafka

2021-09-23T23:28:00.000+03:00

Kısa bir süre önce okuduğum ve ikinci kez Haruki Murakami ile tanıştığım bir kitaptan bahsetmeye geldim: Sahilde Kafka.

Öncelikle kitabın konusundan bahsetmek istiyorum. 15 yaşına giren Kafka Tamura ismindeki bir gencin kendi ayakları üzerinde durmak için (kesinlikle sözde kaldığını belirtmek isterim) evden kaçmasıyla başlıyor garip olaylar zinciri. Kitap boyunca bu gencin kendini arayışını, gerek cinsel kimliği gerek kendinin kim olduğu ve de ailesinin geri kalan üyelerini aramasıyla devam ediyor.
Murakami'den okuduğum ikinci kitapla birlikte artık Murakami okumayacağımı kesinleştirmiş bulunuyorum. Bunun nedenleri üzerinde durup aslında gerçekten okumayınca bir şey kaybetmediğimizi anlamanıza katkıda bulunmak için bu incelemeyi yazmayı seçtim.

Öncelikle tabi ki kitapta ilk dikkatimi çeken dil-üslup ve teknik kullanımlarına değineceğim. Murakami, kitap boyunca sade dil kullanımından asla ödün vermiyor, o kadar sade bir dil ki sanki günlük yaşamdan birebir aktarım yapılmış. Sade olduğu kadar da akıcı bir dili var. Buna tempoyu üstlerde tutmasının verdiği katkı büyük elbette. İşin teknik kısmına gelirsek kesinlikle Murakami dersine iyi çalışmış diyebilirim. Yani ne demek istiyorum, kitap boyunca bazı yerlerde temponun düşmeye başladığını göreceksiniz. Tempoyu yükseltmek için ise Murakami bize klasik diyebileceğimiz edebiyat öğelerini öne sürüyor. Örnek vermek gerekirse tempo mu düştü hadi zaman üzerine edebiyat yapalım, oh dur şurada tempo düşer gibi oldu hadi hemen savaş edebiyatı yapalım. Yani ciddi anlamda bir emek var, yazarlık konusunda gerçekten iyi çalışılmış bir kitap var karşımızda(!).

Bir diğer hususa gelelim, büyülü gerçekçilik akımı. Bu akıma hitap ettiğini duyduğumuz ve de bildiğimiz bir yazarın bu akımla ne yaptığını daha doğrusu ne yapmaya çalıştığını inceleyelim. Büyülü gerçekçilik akımı, sıradışı olanın sıradanlaştırılması ya da sıradışı olanların sıradanlıklar içerisinde verilmesidir diyebiliriz. Bir nevi soyut olan hayal dünyamızı somut olan gerçek dünya içerisinde gerçekleşmiş gibi gösterilmesidir. Tekniği anladığımıza göre kitapta bunu gerçekten iyi kullandığını söyleyebilirim. Yani size metaforlarla örülü bir dünya verirken gerçek dünyaya da dokunmadan bunları harmanlayıp veriyor. Metafor kısmına girdiğimizde ise işler rayından oldukça çıkmış. Metaforlar ve onların sebebi olan diğer metaforlar derken bazı öğelerin neden geldiğini veya ne işe yaradığını çözemiyoruz. Okur olarak "Yahu bu ne işe yarıyor şimdi?" sorusunu sık sık sordum. Bazı yerlerde buna cevap da verilmiş tabi, yani öyle cevapsız bırakmıyor bizi lakin cevabın kendisi de metafor olarak verilince bu işin içinden çıkmak imkansızlaşmış. Bir nevi metafora metafor doğurtmuş diyebiliriz. Oysa ki büyülü gerçekçilik içerisinde kullanılan metafor hakkındaki bilgi okuyucuya apaçık verilmeden sezdirilir. Bu kısmı Murakami atlamış sanırım. Hatta öyle ki kitap sonunda birçok metafor neden var veya ne işe yaradı bilmeden sona varıyoruz.

Yer yer kullandığı bilinç akışı tekniğinde ise Murakami bana göre olayı yanlış anlamış. Bilinç akışında karakterin düşünmesi öylece aktarılır, yani sıralı olmadan rastgele bir şekilde. Zihnimizden düşüncelerimizin vakumlanarak ortaya çıktığını, süzgeçlerden geçmemiş halini düşünün. İşte bu şekilde yazıya aktarılır. Murakami'de ise bu kısımlar oldukça acemice yapılıyor, hatta bazı yerlerde buna ne gerek vardı diyebiliyoruz. Beni en çok rahatsız eden kısmı da cümle ve kelime tekrarları ile bunu yapmaya çalışmasıydı.

Teknik olarak sayılır mı bilmem ama Murakami'nin kendiyle çeliştiği bir kitap yazması beni şaşırttı ki dersine bu kadar iyi çalışmışken. Kitapta Çehov'dan ünlü bir alıntı olan "Eğer öyküde bir tabanca geçiyorsa, sonunda mutlaka patlaması gerekir" sözü kullanılıyor. Şimdi kitaba şöyle bir baktığımızda ise "Eh, o zaman arkadaşım silah patlamadı ama kitap bitti" diyoruz. Ne aklımızdaki soruların yanıtını bulduk sonunda ne de Kafka yapacağım dediği şeyi yaptı. "Ben bir şey anlamadım bu işten" diyerek kapattım arka kapağını.

İşin tekniğini bir kenara bırakıp kurguya dönersek ilk gözüme çarpan yine çarpık ilişkilerdi. Bundan önce okuduğum kitabında da kadın ve erkek ilişkisi konusunda okuduklarımdan rahatsız olup uzun bir süre okumamaya karar vermiştim. Bu kitaptan sonra bunun beni neden rahatsız ettiğini daha iyi anladım. Okuduğum bu iki kitap boyunca tabiri caizse kadınlar (nasıl bir cinsel açlık çekiyorlarsa artık) erkeklerin üzerine atlıyorlar. Yani bunu yapıp gözümüze sokmaktaki amacını tam çözemesem de bir kadın olarak bu düşünce beni Murakami'den soğutmaya yetti. Bir diğer mesele de ensest-tecavüz benzeri ilişkilerin olağan şeylermiş gibi bize okutulması.

--Spoiler--

Kafka'nın ailesinden olması muhtemel olan veya kitap boyunca öyle hissettirilen annesi olarak gördüğü, yaşça kendinden büyük olan Saeki Hanım ile olan birlikteliği ve daha sonra yine ablası gibi gördüğü Sakura'ya tecavüzü.

--Spoiler Son--

Şimdi kısaca bir bakalım.
-Kitap akıcı mı?
-Evet, kendini bir şekilde okutuyor.
-Ahlaki boyutu insanı bezdirecek derecede mi?
-Kesinlikle evet. Bende mide bulantısı etkisi yarattı.
-Tekniği geçtim, kurgu nasıldı?
-Ya ben bu işten hiçbir halt anlamadım.
-Giriş taşı neydi arkadaşım?
-Hala bilmiyorum.

Elimden geldiğince size anlatmaya ve kendimce eleştirmeye çalıştım. Tüm bunların doğrultusunda kitap okumaya değer mi derseniz, yanıtım okunabilir tabi. Okumazsanız bir şey kaybeder misiniz derseniz de kesinlikle hayır. Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim. Yorumlarda buluşmak dileğiyle,
İyi okumalar.

Bu incelemeyi 1000kitap.com üzerinden okumak isterseniz
Çektiğim fotoğraflara da göz atmak isterseniz buradan

Jurnal #21 : Muhtelif Düşler Diyarı - 1

2021-08-28T13:55:00.004+03:00

Denizli'de penceremden bir günbatımı

Yollar bir süredir gitmiyor, kendi içimdeki yolda sürekli aynı semtte dönüp duruyorum. Birkaç kez dinlenmek için durdum fakat dinlenmek bu acılara çare olmuyor. Unutmak en iyi çare gibi olsa da geçici bir çözümden başka bir şey değil.

Geçmişe dönük varsayımlarla gerçeğin değişmeyeceği ya da geçmişin kurcalanması gerektiği, geçmişin geleceği yarattığı; geleceğin aslında olmadığını söylemek gerek. Her şey, şimdi yapılanların bir sonucu gibi. Şu an yaşananlara değer verebilmek için bir şeyleri sevmek gerek. Acaba gerçekten sevebiliyor muyum? Sevmeyi öğreniyorum belki.

Bazen kendi yaptıklarıma şaşırıyorum. Kendime sınırlar çizmek ve çoğu koşulda bir robot gibi davranmak... Daha çok yoluma gitmek, işimi yapmak istiyorum ya da şaka yapmak, hatır sormak, günaydın demek falan. Sosyal yaşantıdaki drama önemsiz, ikili ilişkiler yorucu... Sevimsiz bir kaplumbağa gibiyim.

Yıldızlara, ağaç tepelerinin karanlığına, ayın nar gibi kızarık durduğu gökyüzüne bakıyorum. Yer yer aklıma geliyor; biraz düşünüyorum, geçiyor.Başka başka şeyler olması, başka başka şeyler olmamız sebep oluyor hepsine. Senle benim, benle onun; bizim farklarımızın birlikteliği... Yalnızca hatırlanmakta olanları sevmekten başka yapılacak bir şey yok. Havaya karışan kokularını sevmekten başka, incilerin yüzdüğü yağmurda sessizce bakıp güldüğün geçmişi sevmek, orada şimdi olmayan koku ile gülümsemeyi...

Kendimizi güvende hissetmek için insanlarla aramıza duvarlar koymaya alışkınız. Keşke kim için bu duvarların kaldırılması gerektiğini önceden görebilsek. Kime güvenmek, kimin peşinden gitmek, kimi bırakmamak gerektiğini ölçüp tartamıyorum. Bunun üzerine düşünmemiştim bile. Benim için herkes yabancıydı ve herkes önce benim koşullarıma uymalıydı. Yine de genel olarak tutumum yanlış değil. Yalnız bu tutumla kaybedilen çok değerli insanlar oluyor ara sıra.

Bu hayat gerçekten de birilerinin bekleme salonu. Varacağımız yere nasıl olsa gideceğiz, her şey bizi oraya götürüyor. Öyleyse bunca dert tasa niye? Bilmiyorum. Yalnızca ağlıyorum ara sıra. Bazen de gözüm doluyor, burnum sızlıyor ama ağlayamıyorum.

Dünyaya ve hayata olan bakış açım değişti biraz. Senin olmadığın bir hayat yavan bir şey, umutsuz ve boş bir şey, böyle bakıyorum. Artık bu hayattaki her şey ve herkes biraz eksik benim için. Sevilmeye değer başka insanlar da vardır elbet ama hiçbiri o değil. Yazarın da dediği gibi "şimdi, ardından yaşayıp gitmek neye yarar?".

Hani bazen adım atman gerekirken durursun ya sonra da gün geçtikçe adım atman zorlaşır. Geç kalmışlık hissidir bu. Geç kaldıysan bir kere, anlamsızdır yola çıkmak. Bu sebeple hep bahane bulursun. Ben bugün de bir bahane buldum, ardından yarın için de bahane üretmeye başladım. Diyorum ya her geçen gün daha da zorlaşıyor adım atmak. Oysa biliyorum ki yola çıktığım an yetişebilirim, varabilirim oraya. Kim bilir belki de yoldan çok yola çıkma telaşını, küçücük ellerimle yepyeni bir umut büyütmeyi, yeniden hayal etmenin heyecanını sevdim.

Gözyaşları geçmişin tüm irinini önüne katıp, akıp gittiği yolu temizliyor. Her dere yatağı gibi sessiz ama tehlikeli taşkınlara sebebiyet veriyor ve sanıyorum insan en çok selden değil böyle taşkınlarda kendinden kaçıyor. Ömrü tüm debisi ile yaşanır kılan insanlara sımsıkı halatlarla bağlı kalmak... Boğulmak üzereyken halatınızdan güçlü kolları ile çekip kurtaracak güzel insanların hatırına muazzam gün doğumlarını ve boğulurken başı göğe çevirip o derin nefes almaları kaçırmamalı… Bilemeyiz sımsıkı tutunacak kaç nefeslik halatımız kaldı?

Küser Mi Çocuk Gözlerin

2021-07-11T20:24:00.000+03:00

Düştüğümü sandığım yerden tuttun sen elimi

Bıraksam.

Küser mi çocuk gözlerin

O huzur kokulu bakışlarının önüne iner mi tülden perdeler

Bıraksam sırtın mı olur baktıkça inandığım manzaram

Düştüğüm gecenin karanlığını aydınlatan gözlerin bakar mı bir daha öyle ışıl ışıl

Anlattığıma büyür mü öfken

Tutunsam yine de o ellere göz kırpar mı yarınlar bize

Eksik dediğim şeyi bulup doldurabilir mi ellerimizin boşluğunu doldurduğu gibi

Gecenin sabahında kalbimle dilimin iki ayrı insana koştuğu gibi

Koşar mıyız yarının bilinmez yoluna

Sevebilir miyim seni senin istediğin gibi

Tek kalmaktan korkan ben

Tek bırakmak istemeyen sen

Korkuma mı yürümeliyim büyümek için

Çocuk mu kalmalıyım senin sevginle

Eksik kaldığını söyleyenlerin tamamlanışını gördüm geçmişte

Senin bütün olacağın da ben miyim sahi

Tanrılar kıskandıkları zamanları hatırlayıp tükürüyorlar yüzüme

Belki de bu sefer esaslı bir küfürle kırıp atıyorlar benliğime ait tüm ahitleri

Paylaştıramıyorum işte bir yüreği iki kişiye

Veremiyorum dikkatimi anıları silip de an'a

Sahi niye ben

Doğmayan kaç güne sebep oldum

Sevinilemeyen kaç müjdeye sebep

Verilemeyen ilgiye duvar olup durdum

Her yaklaştığında çarpıp durdun senden öncesinin duvarlarına

Bu kadar mı albenili içime kurduğum ülke

En derinimdeyken nasıl derinlerimdeki nardan senin değil de

Başkasının adını akıttım ben

Şimdi utanıp tüm bunlardan

Bıraksam elini...

Gidişini izlesem

Önceki gidişleri izlediğim gibi

Otursam kendimin tam ortasına

Duymasam

Koklamasam

Görmesem

Hissetmesem

Nefes bile almadan öyle gidişinin tanığı olsam

Kendi kendime kızıp bir barona müşteri olsam

Unuttuğum her zevki köşe başı bir kuytuda parası neyse verip alsam

Temiz kaldığım günlerin beyazını damarımdan çıkan şırınganın sarısına bulasam

Unutsam kafamı dayayıp kaldığım her hangi bir b*k kuyusunun yanında dünü

Acır mı içim

Utanır mı yüzüm

Durur mu kalbim

Ağlar mı gözlerim

Bir tanrının p*çi olan aşk

Vurur mu yüzüme peyda olduğu yatak kadar kirlendiğini

Bıraksam elini.

Gözümün içine bakarken sen

Göz bebeklerinde içimde insan kalan her zerrenin idamını izlesem

Sokaktan geçen bir adamın gelecek nesillerini içimde biriktirsem

Kendime ait olmayan gelecekler büyütsem içimde

Başlayamadık ki dediğin yerde

Bitirmenin o lekesi olan noktayı koysam tam ortamıza

Utanır mıyım yapamadıklarımdan

Utanır mıyım yaptıklarımdan

Utanır mıyım yaptırmadıklarımdan

Tanrıların günahı olan bir duyguyla kalabilir miyim tekken

Yazdıklarımı, sildiklerimi, yaktıklarımı

Okusam arkandan cennetimin ilahisi gibi

Huzuru hisseder misin içinde

Şimdi

Şu an

Hazır ay bir bulutun arkasına saklanmış bu lanete şahit olamıyorken

Bıraksam elini...

Kimsenin eline uzanmayacağımın yeminini ederken

Bıraksam ve sen kalırken kendimin ortasına yerleşip

Tüm duyularımı benden bir fersah uzağa ötelesem

Acıtmasam canını

Bunaltmasam o coşkulu ruhunu

Kaybolsam kendi içimde

Karşılaşmasam kendimle bile

Tanrıların kıskanırken üstüme fırlattığı lanetlerin ortasında kalsam

Her laneti hak ettim deyip boynuma sarsam

Ve sen gitsen

Görmesem

Duymasam

Kokusunu alamasam

Hissedemesem

Hissiz bir gidişin öznesi olup

Sadece kalsam

Bıraktığım yerde.

Kavakların Arasında

2021-07-11T20:23:00.000+03:00

Bir sıra kavağın arasında sahtekâr bir yağmur ferahlığıyla yürüdüm önümdeki sahile.

Kimse dur demedi.

Durmadım ben de.

Boşluklarımı kesiklerle yamadığımdan beri bir garip hafiflik var içimde

Ardımdan bakanlara bakmadan yürüdüm önümdeki sahile

Bir çevirsem başımı biliyordum vazgeçeceğim suya kavuşmaktan

Adımlarıma isim verdim, elimi değdirdiğim ağaçlara isim verdim

Ama unuttum elimi çeker çekmez, adımımı atar atmaz

Unutmak gerekiyordu

Unutuluyordu her şey

Küskünlüklerimi ardımdakilere emanet edip hafifliğimi giymiştim epeydir

Bir yosun kokusu peyda oldu her adımımda

Bir yosun kokusu bir masal anlattı burnumdan beynime

Doğa konuşuyordu

İçimi rahatlatan ne varsa burnumdan ve kulağımdan beynime geçiyordu

Gözlerimi kapattım sonunda

Görülmesi gereken ne yeşildi ne de mavi

İçimdeki aydınlığı gördüm

Durdum

Durmamam gerekti

Ama durdum

Ardımdan ıslık sesleri gölgeliyordu aydınlığımı

Daha sıkı yumdum gözlerimi

Aydınlığımda bir gölge dans ediyordu

Yüzü bana dönmedi hiç ama tanıdım gölgenin sahibini

Gerçekten bu kadar güzel dans ediyor muydu dedim içimden

Bir garip ferahlık düştü önüme

İçimden bir şeylerin çıktığını hissettim

Gölgeye eşlik etti adımlarım

Yosun bir zeminde kaymadan atıyorduk ritmik adımlarımızı oradan oraya

Yüzünü yine de dönmedi karşımdaki gölge

Yokmuşum gibi sergiledi tüm figürlerini

Gerçekte de böyle olmamış mıydı dedim kendi kendime

Kendi halinde dans eden gölgeye özlemin dansını göstermek istedim

Gösterdim

Görmedi

Nasıl da istemiştim ela gözlerine bakışta bir aptal tebessümle izlemesini

İzlemedi

İzlemeyecekti

İçimden çıkanlar tekrar içime yerleşti

Ve gölge tek başına dans etmeye devam etti

Dans etti

Ve müzik bitti

Sanki bunu beklermişçesine aydınlığın içinde dağıldı

Aydınlığın kör edebildiğini gölge gidince fark ettim

Kör oldum

Siz hiç ruhunuza kör oldunuz mu?

Sağır?

Dilsiz?

Beni görmeyen bir gölgeye döndüm kendi içimde

Hangi müziği çalmak gerek unutamadığınız bir gölgenin hiç bilmediğiniz dansını izlemek için

Bir yosun masalında kaymadan dans eden bir gölgeyi kör olmuş ruhum içimde

Yoktu

Açtım gözlerimi

Önümde mavi vardı

Üstümü yeşil kavaklar kaplıyordu

Kulağımda sahtekâr bir yağmur sesi

Ve ardımdakiler ıslıklarını salıyorlardı

Dönmemem gerekti

Dönmedim

Yürümem gerekti yürümedim

İçimde çoktan kaybolmuş bir gölgeyi aramak için durdum

Durduğum yerde gölgeleşiyordum

Ve bir sahtekâr yağmur sesine atlayıp kayboldum.

Jurnal #20 : Gör Duy Hisset

2021-06-20T20:03:00.003+03:00

Yine bir yoldayım. Sonunda nereye varacağımdan kuşkulu, öyle ki yolun sonu olduğundan bihaber yürüyorum. Koşmaktan yoruldum. Biraz soluklanmak için durup üzerimizi gölgeleyen göğüme baktım. Eskisi gibi değil, siyah duvarların isi sinmiş. Bu kasvetin sebebi buymuş, yeni anladım.

Gün erken bitti bugün. Karşımda batmış bir güneşin geride bıraktığı turuncu bir boya var ve onun üzerinde gri bulutlar. Yağmur çiseliyor usulca, gözümün erişemediği ufuklarda bir yerde. Bazen bir yaz yağmuru muydum yüreğinde diyorum, sonra yine suskunluk… Boya yapacağım duvarlar birer birer moloz halini aldı, sana ördüğüm her tuğla yerle bir oluyor. Hissediyor musun içimin alevi sönüyor, bir is kaplıyor çevremizi; duymanı istediğim suskunluğum yerini bir gürültüye bırakıyor.

Uzak yollardan geliyorum, daha uzak yollara yürüyorum. Bu kez yorgunluğum sadece bedenimde, attığım her adımla gönlümün yorgunluğu ve kırgınlığı iyileşiyor. İyileşiyorum, iyileşiyoruz. Dipsiz bir kuyuya düşünce insanın aklına ne gelir, benim ilk düşündüğüm… Yine bilirsin. Levla, sen hiç mi akıllanmazsın kızım? Acıyı mı seviyorsun, kırılmışlığı mı, yoksa yaralarını açıp kanatmaktan zevk mi alıyorsun? Bitmez mi senin bu bilmezliğin, düşüncesizliğin? Kaç darağacı lazım sana? Kaç denizde boğulman lazım?

Bugünlerde kağıttan gemiler yapıyorum. Hepsi farklı boylarda, farklı renklerde. Hoşlanmaya başladım bu işten, bir süre daha devam edeceğim. Hepsi kendi yolculuğuna çıksın diye içlerine birkaç cümle koyuyorum. Ben benimkini yarıladım, Levla hissediyor musun? Kırmızı birkaç düşüm kaldı; yarım, bitmesi istenmeyen veya bitmeye gönlün elvermediği. Birkaç düş daha Levla, yolculuk bitiyor; yolculuğumuzun son durağına varıyoruz.

Jurnallerde bir şeyler oluyor, hislerimiz bizimle konuşuyor. Hissediyoruz, Levla ile aynı hisleri paylaşıyoruz. Hep loş bir düşteyiz; tam bilmiyoruz, göremiyoruz, duyamıyoruz. Uyanmak istemiyoruz çoğunda, bir sonu varsa olsun diye bekliyoruz. Sevmek, sevilmez, acılar, yaralar, bahar, kış, Ankara ve daha nicesini ağırlıyoruz. Özneler farklı, yüklemler aynı; yüklemler aynı, özneler farklı. Hikayeler benzer, yolculuğumuz aynı durağa. Levla en çok jurnallerde ben, ben de en çok jurnallerde ben oluyorum. Keşke her yolculuğumuz önce içimize, sonra dışarıya olsa. Önce kendini sarmalı insan, Levla kollarını dola çevreme. Görüyor musun boşluğu, hissediyor musun yalnızız. Bir his bu, duyulmasını ve görülmesini istediğim, Levla bu bir bedel mi?

Bir is kokusu var havada, bu ne hinlik böyle? Tam yüzüne dalmışken bir resim çiziyoruz göğümüzde; ondan, onun teninden, onun gözlerinden. En güzel ağacımızdı belki, kollarına asılacağımız. Bu şehrin duvarları dar geliyor ruhuma, Levla güneşi aramayı bırak! Loş bir düşte ay, en güzel semada parlar.

Yandım, yola çıktım. Yürüdüm, uyandım. Bir sabah bile bile bir ateşe uyandım. Tutuşacağımı bile bile yürüdüm, ben yine yandım. Yanıklarım hep seni hatırlatır, daha güzel bir iz mi olur değil mi Levla? Bu düş de bitti. Her düş biter.

Yazı bitti.

Birinci mi İkinci mi Üçüncü mü Ataleti

2021-06-09T12:38:00.001+03:00

Gece 2'de canhıraş bir şekilde kalem kağıt mı arıyorum? Evet, şarjım bitti. Hem kağıda yazmak iyidir, hataları düzeltmenin en iyi yolu kalem ve kağıt ile yazmak. Üstünü çizersin beğenmediğinde, değil mi?
Peki ya beğendiğinde?
Standart bakış açısı, "beğendiğin şeyi ifade et. Elde edebileceğin mutluluk, kendini ifade edebildiğin şey kadardır" der. Akıl ise sana başka oyunlar oynar, standartların dışına çıkmak ister. Beğendiğin şeyi, en güzel detayı ile resmetmek ister. İster ki, resmettiği şeyi en kusursuz hali ile hikayeleştirebilsin.

Dur, dur, dur... Konumuz bu değildi. Babam ve Oğlum'a döner kafanın bir yeri, der ki: "ona bir oda ver baba, bir evi olsun ama zaman zaman da çıkıp gidebileceği bir evi..."

Neydi konumuz? Kusursuzluk ve Beğeni... Tanımı nedir?

Olmazsa olmazın mı?
En, en, en istediğin mi?
Yoksa, daha naif olan, yüzüne bakmaya bile çekindiğin mi mesela?

Ben hep 3.'yü seçtim. 3. olmak diş etlerinde ki ince bir sızı gibi, acı ve mutluluk verir. Hani orada olduğunu herkes bilir ve rol çalıp kısa sekanslarda da olsa 2.'liği alırsın ya da bazen tiradını öyle anlamlı bulurlar ki 1.'liği atfederler. Hazır da prime-time seyircisi başka bir yere bakıyorken, gönüllerin şampiyonusundur yani.

Şimdi ne istiyorum öyleyse? 1.'likte gözüm mü var? Cıııkkk... Yine en fazla 2'.liğe öykünüyorum sanırım, 1. ile ortak ne paylaştığını görmek isteyerek. Çünkü, biliyorum ki 2. olan için de çok fazla şey birikti içimde.

Yüzüm kızardı, mutlu oldum sıkça. Deli gibi yazmak istedim. Tuttum kendimi, anlamsız rahatsızlıklar vermemek için.
Ve...
Şimdi anlamlandıramadığım yerlerde 3.'yü beklerken,
2.'yi ayartarak,
1.'ye ulaşmak için soruyorum
Kendi kendime.

Ne olmuş?
Ne olacak?
Yapma dedi biri,
Yap ulan dedi içimdeki.
Garip bir duygu...

Ve...
Yaptım...

Eee, şimdi ne olacak?...

Jurnal #19 : Denize Bıraksam Kendimi

2021-05-20T22:38:00.005+03:00

Bilmek tükenmek bilmeyen yolları yazıyla, satırlarla süslemeye pek bir hevesli gönlüm. Bugün usulca bir şarkı fısıldadı kulağıma, sarıl sözcüklerine. Bağrımda yanıp duran ateşin külleri sarıyor bazen etrafımı, dinmek bilmeyen acı cümleler döküyorum. Birkaç neşeli yanım duruyor, arada bir izin veriyorum. Gelsin, en güzel güldüğüm halleri tekrar yaşatsın. Ha bitti ha bitecek derken yolum, yine kaçıncı kez geri yürüdüm. Bırakılan yerlerde beklemek âdetimiz oldu Levla. Oysa bizi bekleyen koca koca şehirler; gitmedikçe bekleyen, özlediğimiz kadar beklediğimiz köyler var. Biz beklemeye aşığız, beklenen yerlere hasret; özlendiğimiz dağların eteklerinde bir garip… Belki de bir gün her şey sonraya kalıyor; yarından sonraya, hep sonraya… Denizleri özlüyor gözlerimiz, bir darağacında sallanıyor hüznümüz; biz yine de hep iyiyiz, en güzel biz güleriz.

Yaz geliyor bak yine, doğduğun günün her dakikasına pişman olup ağlarken bulacağız o kızı. O duvar yine boyanmamış diye kızacağız, sonra oturup bekleyeceğiz; tam yolun ortasında, her hikayenin sonunda. Levla, kaç gün oldu? Bahar bitti, yaz geldi; bak yine ardından kış gelecek. Umutlarını birbirine ekleyip yaptığın ip boynuna daha bir sıkı dolanacak, çek parmaklarını üzerinden. Bir mezar taşının soğukluğu var köşende, yetmedi mi bunlar? Levla bazen Leyla olmaya o kadar yakın ki, korkuyoruz. Bir çığ gibi düşüyor üzerimize zaman, sen yine de kalkıp aynı yolu yürüyorsun. Bazı şeylerin anlamsızca eskiyişine mi protesto yürüyüşün?

Şimdi gel, birlikte bir şehre ninni söyleyelim seninle. Olmayan düşlerimizi yeniden dürtelim. Bir şarkının en can alıcı yerinde susalım, şarkılar ne söylemek istiyor öyle? Hiç bitmeyeceğini düşündüğüm bir yangın başlıyor; nereden tutuştuğunu anlayamadan, birden bire her yanın alevleniyor. Gözün yetmiyor yangını görmeye, sadece bir yanış bu duyumsadığın; nereye baksan küle dönüyor. Artık kaçamayacağını biliyorsun, öyle de durulmaz ki ateşe karşı! Ateşe teslim oluyoruz, artık biliyoruz. Bir daha aynaya bakamayacağız.

Tüm düşüncelerim her an değişiyor. Tüm değer yargılarım ayaklanmış, neye ne gözle bakacağız biz şimdi? Neyi, ne şekilde kabul edeceğimi; neyi, ne şekilde reddedeceğimi bilemiyorum. Her şey belki olur gibi duruyor yine; her şey keşke olsaydı gibi geliyor. Ne çok belki var, ne çok keşke var; ne kadar çok iyi ki yok, ne kadar çok tam yok böyle. Her şey bağıra çağıra içimdeki şeytana hizmet ediyor ama ben yine de bekleyip o yolda bir ileri bir geri yürüyorum. Ve dahası derin seslere kulak kesiliyorum.

Bilmediğim yerlere, bilinmeyen yerlere, bilinmesin istediğim yerlere yolculuklar yapıp yazıyorum. Oysa hepsi aynı yol, aynı şehir, aynı sokak, aynı hüzün; farklı hikayeler, benzer sonlar. Yol bitmesin derken buluyorsun kendini, kaçıncı kez döndüğünde. İçimdeki sıcaklığı imgelemeye çalışıyorum, bilmem belki bu kez görünür de savrulur küller.

Herkes evine döndü. Sen yine o yolda yürüdün. Sen yoksun. Kime güldüğü bilinemeyen çocuklar gibiydi neşen, geleceğinden emindin. Bir sokak dolusunca insan gördüm, gözüm her hayaline daldığında. Baktım içlerine; Levla, sen yine yoksun. Penceremdeki kuşlar şahit, baktım. Her dem sustuğumda umudumu yenileyen tıkırtılar işittim. Koştum, baktım. Levla, sen yoktun. Kapındaki kediler şahit, koştum. Bir kıta, bir okyanus vardı aramızda, yokluğunun tam orta yerinde durdum. Bekledim öyle; gelmeni sevdim, bekleyişine tutuldum. Kalbin şahit, sevdim. Herkes kendine döndü Levla, ben yoksun.

Gün boyu dinmeyen bir rüzgâr vardı. Sabahın ilk anlarından akşamın kızıllığına dek sokaktaki her şeyi titretti durdu. Düşünmedim diyemem, bazen rüzgârdan korkuyorum. Bilmediğim bir yere savurmasından değil, oradan oraya çarpıp kırıp dökmesinden de korkmuyorum. Çiçekler adına korkuyorum. Bugün hava nefesinden serin, ellerinden sıcak. Derin bir nefes alıyorum. İçimde hiçbir şey bırakmıyorum. Düş kalıyor her şey; göğü, kenti, ellerini rüzgâra bırakıp kaçayım diyorum. Levla, yine yol boyu süren bir yalnızlığa düşecek. Sustuğunu anlamasınlar, gülümse.

Belki en uzun rüyaydı bu, yol yine uzanıyor göğüme. Koşalım mı?

Yazı bitti.

Jurnal #18 : Sokaklarımızda Bahar

2021-05-02T18:16:00.010+03:00

"Kendime dönmek zorunda olduğum birtakım yollardan geri yürüdüm" demiştim burada, 15.jurnalimde. İşte o yolun sonunda kendimi bir fotoğrafa bakarken buldum. Bu kez umuttan bahsedeceğim, baharın kapı eşiğime getirip bıraktığı umuttan. Biraz soluklandığı bir yazı olsun Levla'nın, sokaklarımızda hep hüzün var olamaz. Bu kez neler yaptığımdan ve nelerle oyalandığımdan bahsedelim, biraz sohbet etmeyi özledim.

Şimdi bir kapı çalar, biz yine umutla kalkar açarız. Birkaç hafta daha gelip geçer, bu şekilde her açışımız daha bir umuda tutundurur bizi. Bir park var demiştim, penceremden seyrettiğim; artık daha az ziyaret ediyorum. Çocuk sesleri iyi geliyor ruhuma, izin verirlerse birkaç fotoğraf çekiyorum. Bazı fotoğrafların sesleri olduğuna yemin edebilirim ama kimseyi inandıramam. Instagram hesabından görüyorsunuz belki de, bugünlerde fotoğraflara sarıldım. Zamanı durdurmanın ve saklamanın mümkün olduğuna inanmak için bir de dünyaya vizörden bakıyorum.

Bazı şarkılara çizimler yapıyorum. Sadece bir şarkı ile 3-4 saatlik bir iz bırakıyorum. Eskisi kadar iyi değil çizgilerim, ama bu kağıda dokunuşlar ruhumu rahatlatıyor. Bir şarkıyla günümü geçiriyorum bazen, sonra o hisleri dökmek için böyle bir yol buluyorum. Çizmek, dinlemekle bütünleşiyor. Bazı çizgileri silince izi kalıyor ya hani, bunu o notanın anılarıma dokunduğu bir yer gibi görüyorum. Çizmek güzel, yazmaktan daha iyi mi bilmiyorum ama kelimeler yerine çizgiler daha özgür sanırım. Hayatta da kalemi nereye kadar götürdüğüne bağlı bazı şeyler, sen durdurmadıkça susmuyor sesler. Ruhu dinlendirmenin bir yoluyla diğerini böylece birbirine bağladım işte, şarkılar ve çizgiler birbirleriyle uyum içinde.

Çalışmalardan bahsedelim mi? Okul, iş ve araştırmalar. Az çok biliyorsun, boş durmayı hiç sevemedim. Yeni uğraşlar edinme konusunda oldukça başarılıyım. İspanyolca ile uğraşıyorum mesela, gittikçe sevmeye başladım. Gitarla aramız biraz soğudu bu aralar, dönemin bitmesini bekliyorum. Fotoğrafçılık sayesinde yine tasarım programlarıyla uğraşmaya başladım. Paslanmışız baya, bu pası sökmek gerek. Okuldan bahsetmiyorum, o zaten hep bir şekilde ilerlemesini bildi. İlgi alanlarıma göre onu da şekillendiriyorum. Rutine dönmediği müddetçe her şey yolunda, yeni bir şey de hemen ekleyebiliriz.

Gittikçe sanata dönüyorum, sanatla da kendi içime. Okumalar azaldı, sadece şiir kitapları duruyor elimde uzun süre. Şiir yazmaktansa okumayı tercih ediyorum. Bazı şiirler buluyorum, kendime dokunan; bazıları daha çok bir liman olan. Slyvia ile uykuya dalıyorum çoğu zaman, bir gün gözümü açtığımda aynada ona bakacağım. Şiirleri hep daha bir yakın, daha bir dost canlısı bulmuşumdur. Bazı mısraları şairle yazıp üzerinde düşündüğümü hayal ediyorum. İlk kez Özdemir Asaf'tan bir şiir ezberledim bu hafta, unutmamak dileğiyle. Bu yıl bahar bana bir canlılık getiriyor, ruhum ilk kez bu kadar şiir dolu.

Balkonumuza ufak bir bahçe kurduk. Bir limon ağacı, birkaç çiçek saksısı ile yeşil bir alan oluşturduk. Limon çiçeğinin bu kadar güzel koktuğunu tahmin edemezdim, çok hoş bir kokusu var. Saksıların sayısı gittikçe artıyor, bugün bir saksı daha ekledim. Bir köşede yeşilliğe bakıp dinlenmek iyi geliyor. Evden çıkamadığımız günlerde yeşilliği eve getirmek iyi oldu. Şimdilik fotoğraflarını koyabileceğim kadar çiçeklenmediler, o yüzden birkaç hafta sonra burası oldukça renklenecek diyebilirim.

Bir gün neşeli, bir gün kasvetli yapım bu yazıya da yansıyor. Bahar bu kez sokaklarımızda Levla, istesek de gülmeden edemiyoruz. Birkaç söz dilimizde pelesenk olmuş ama biz yine güleceğiz. Sizlerle de bu sokaklarda çokça karşılacağız.

Şimdilik bu yazı da bitsin.

Bir ufak not: Fotoğraflar için instagrama tık buradan
Jurnal #15 için bir tık buradan

Jurnal #17 : Bir Kaos

2021-04-23T04:02:00.000+03:00

Merhaba, kasvetli bir günden iç karartan bir yazıyla geldim. Ortalığın dağınıklığı için kusura bakma, kırılıp dökülecek daha çok cam(n)ımız var.

Uzun bir vakit geçti. Yazmaktan kaçtım, kendimden kaçtım.Öyle ki kaçmak yaptığım tek eylem, susmak ise ezbere bildiğim tek edim oldu. İçimdeki kaosu yazıyla dökerdim ki toplanma imkanı bulunsun, şimdi o kaosu oturup seyre duruyorum. Bir duvarı andıran hislerim ile yazıyorum, sözcükler birkaç neşe kırıntısına tutunmak istiyor ama şimdi dağlarımızın ardından bir yel esiyor.

Birkaç gün önce, belki birkaçtan biraz fazla, bir deftere "Nereye gittiği belli olmayan onlarca yolun başındayım" yazmışım. Onlarca yolun başlarının ürkütücülüğünü belirterek altını çizmiştim. Onlarca yoldan birini seçemiyordum. Bu kararsızlığı ve duygusallığı zirvede yaşayan biri olarak mantıksal bir şeyler serpiştiremeyişlerimden dolayıdır. Mantığımı kullanmayı düşünmüyorum çünkü mantıksal şeyler bazı hayatsal faaliyetlere müdahale ettiğinden beri insanlar gözyaşlarını yok saymaya; duyguyu ve duygunun getirebileceği her şeyi umursamamaya başladı. Bir süredir buna kafamı yoruyordum. Mantıksallığa karşı büyük bir anarşi geliştiren beynim bütün bunları yaşarken mantığını kullanıyordu oysa! İçimdeki beni çoğu zaman anlamayan iktidara öfkeliydim, sen öfkelenmediniz mi Levla?

Doğru ya, sen onu dinlemeyi bırakalı uzun zaman oldu. Uzun zamanın birinde kaldı susturduklarımız. Öfkem bu kadar olmadı,olmamalıydı Levla. Susturmayı düşünemedim. Aslında çoğu şeyin kararını sonraları düşünürüm. Aldığım kararlar yığılır, yığılan kararları düşünmeyişimden dolayı ben de yığılırım. Mantığımı kullanmadığım zamanlara nefretim ve mantığını kullanabilenlere. Bunu da az önce fark ettim, biri beni uyardı.

Karanlıkta kalan bir şeyler var. Karanlıklara ışıklandırmak hiçbirimizin aklına gelmiyor. Kendi şehirlerimde boğuluyorum, kendi şehirlerimi onların aydınlatması isteyen ruhumu boğuyorum.

Çıkarımlar yapamıyorum, çıkarımlar boğuk, çıkarımlar kesilmiyor, şiirlerim susmuyor. Yakıyor, yıkıyor. Aleve tutuyorum bedenimi, alevler ruhumu yıkıyor. Kendimi kendim hariç her yerde aradım, nerede kaybolduğumu bilmiyorum. Kendimde kaybolmuş olmaktan korkuyorum. Onlar hala göremiyor kaybolduğumu, öylece izliyor. Ben de öylece kahkaha atıyorum, içimdeki boşluğa doğru. İçimdeki boşluklar ruhumdan şikayetçi. Her gün ruhumu susturuyorum, her gün şarkıların seslerini biraz daha yükseltiyorum. Şarkılar ruhumu çevrelerken gerçekleri görmezden geliyorum.

Yazmadım, kızıyorum kendime ama bilmiyorum böyle içimde fırtınalar kopuyor ve ben yine sessizim. Suskunluk üzerime yapışmış, çıkmıyor. Dinledim defalarca, bilmiyorum kaçıncı kere ama bak yine dinliyorum. Eskimiş, bir kenara koyulmuş hislerimi şaha kaldırıyor bu ezgi. Yazmak, uzun bir zamandan sonra bu kadar kolay olmamıştı. Dolmuşum da yağacak yer arıyormuşum gibi. Bir hasret var içimde, anonim demiştik ya hani, bu kez kime olduğunu bilmediğim, neye olduğunu çözemediğim bir hasret taşıyorum. Ben yine çok konuşuyorum kendimle, hislerim soğuk bir duvarı andırıyor, ağlayamıyorum.

Bana aldığı çiçek, kokusunu getiriyor hatrıma, bana o söz verdiği mozaik pastayı hiç yapamamıştı. Bu şehir bana hiç yaramıyor, bize burası sadece yara. Acıları seviyorum, onları büyütüyorum. Deniz'in kokusu mu şu aldığım, sahi kaç yıl eskidi? Böyle yarım yamalak omuyor, hatırlama işte.

Aylardır elime, okumak için, bir kitap almadığımdan sanırım, aynı lafların gevişini getirip duruyorum. Kendimin bir fotoğrafına dönüştüm. İçli içli kusuyorum. Böyle olması hoşuma gitmiyor. Yürüyemeyecek durumda mısın? Belki de sen öyle sanıyorsundur. Bunu biraz yürümeden ve biraz vazgeçmeden asla anlayamazsın Levla.

Aylar sonra fotoğraf makinesini aldım elime, cadde cadde geziyorum. İnsanları seyrettikçe kendimden uzaklaşıyorum. Seneleri birkaç alın çizgisinde görüyorum, gözlerin altındaki torbalara doldurulmuş acılar ise ilk dikkat çeken. Doğaya kaçmak da çözüm değilmiş gibi hissediyorum, kaçmak artık bir çözüm değil Levla.

Geride bırakmak bana göre değil. Daha çok karla kaplı bir dağın tepesinden yuvarlanan ve gitgide büyümeye devam eden bir kar topu gibi, birikerek büyüyen ve bir yerlere çarpıp da parçalara ayrıldığında olabildiğince uzaklara dağılabilen... İşte bu bana göre. Kendimi, kendimden uzak tutmanın tek yolu bu. Üstelik kendimi tanıyamadığım zamanlar, kendimden emin olduğum zamanlardan çok daha fazla ve bu daha iyi. Böylelikle o zaman öylesine yaşıyormuş gibi dursam da, aslında birden fazla hayatım olmuş gibi düşünebiliyorum. Birden fazla hayatım olmuş ve bunları biriktirmişim. Aklımda tutmaya gerek duymadan biriktirmişim ve hepsini, bilincimin derinliklerinde bir odaya kilitleyerek savrulmaya devam etmişim. Ne güzel! Oysa inkâr etmek istiyordum. Karşı karşıya gelmek, hayret etmek, tiksinerek bakmak, sevgi duymak istiyordum. Tüm anılarımın karşısında üstü başı yırtılmış, saçları dağılmış, yüzü kir tutmuş, bilekleri pasla karışık kan izleriyle doluymuş gibi durmak ve söylenmek tüm anılarıma... Hiçbiri benim gibi durmayan anılarımla dövüşmek, sakladığım kimliğimi sonunda böyle açığa çıkartmak istiyordum. Onu o an sevip kabul edeceğimden değil, korkumu yenmek için.

Şimdi yeniden düşündüm de, geride bıraktığım bir şey var Levla. Kendimi ve aklımdakileri alıp başka yerlere sürüklenmeye başladığımda, geriye kalan...

Bu kez giderken afilli cümleler kuramadım ama bu yazıya bir bitiş lazım. Biliyorsunuz, buralarda yine görüşeceğiz.

Bu yazı da bitti.

Gül - Cemal Süreya

2021-03-21T12:49:00.000+03:00

Gülün tam ortasında ağlıyorum
Her akşam sokak ortasında öldükçe
Önümü arkamı bilmiyorum
Azaldığını duyup duyup karanlıkta
Beni ayakta tutan gözlerinin

Ellerini alıyorum sabaha kadar seviyorum
Ellerin beyaz tekrar beyaz tekrar beyaz
Ellerinin bu kadar beyaz olmasından korkuyorum
İstasyonda tiren oluyor biraz
Ben bazan istasyonu bulamayan bir adamım

Gülü alıyorum yüzüme sürüyorum
Her nasılsa sokağa düşmüş
Kolumu kanadımı kırıyorum
Bir kan oluyor bir kıyamet bir çalgı
Ve zurnanın ucunda yepyeni bir çingene

Cemal Süreya